eet!cetera
Contactformulier
Nieuws
3-5-2024
Binnenkort weer nieuwe workshops!!!
blogs.
2019-10-22
#Krexit
Nog maar kort geleden stond ik in een zomerjurk op teenslippers een zak ijsklonten in mijn kar te laden; het was buiten namelijk 37 graden en verkoeling was een eerste levensbehoefte geworden.
Ondertussen zag ik in mijn ooghoeken een schap gevuld met iets dat niet in deze situatie thuishoorde, te weten: kruidnoten. Ik keek ernaar en kon alleen maar “nee joh” uitbrengen. Want het was augustus, formeel gezien nog zomer en na de zomer hebben we eerst nog de herfst en daarna komt de winter en pas in de winter komt Sinterklaas… toch?
Waarschijnlijk ben ik in deze een regelrechte zeurkous maar ik word een beetje kriegel als ik het feestdagensnoepgoed al zo vroeg in de winkels zie. De lekkernijen zullen wel gretig aftrek vinden, anders zouden de supermarkten het ons niet voorschotelen, maar ik krijg sterk de indruk dat we steeds éérder met de feestdagen geconfronteerd worden. Alsof we alles wat er tussen ligt de moeite niet waard is. Nee zo snel mogelijk richting de maand december, want dan wordt het pas echt gezellig!
Los van het feit dat de verleidelijke en smakelijke (echt wel) knaagballen niet helpen om je opgedane zomerkilo’s eraf te krijgen, is de verrassing er tegen de tijd dat we ermee gaat strooien al ruimschoots af. Hoe bijzonder is het voor kinderen nog op deze manier? “Pappa kijk, Sinterklaas komt bijna want de pepernoten zijn er ook al”. “Nee schat, nog 78 nachtjes slapen, dan komt de stoomboot.” Dat snoepgoed hoort toch bij de Sint, dan ga je dat toch niet maanden van tevoren alvast aanbieden!
Oke ik heb mijn punt gemaakt denk ik: Ik ben een kruidnoten-weigeraar. Ik trek een geel hesje aan, doe een mini-Brexit en roep op tot een Krexit (lees: Kruidnoten-Exit). Wie zin heeft: twitter vooral lekker met me mee, wie weet zien we de nootjes volgend jaar dan “pas” in september of (doe eens gek) oktober… #krexit.
2019-10-22
Opleukvoer
We hebben sinds een paar dagen een logeerhond over de vloer. Zijn naam is Joop, hij komt tot halverwege mijn scheenbeen en is een wandelende bol wol. Groot is hij niet, maar dat weerhoudt hem niet om als een burgemeester over onze kavel te regeren. Zwanen, eenden, katten en soortgenoten, hij zet een keel op als een wolf.
Toen Joop zijn voerbak met brokken voor z’n neus kreeg draaide hij zich om en liep met zijn neus in de lucht weer naar buiten. Als hij kon praten had ie wellicht geroepen dat deze eenvoudige maaltijd niet aan zijn koninklijke standaard voldeed. Wat nu? was de vraag. Want een hond die een paar dagen aan onze zorg is toevertrouwd wil ik niet als een hoopje beenderen aan de eigenaar terug schenken.
Aldus ging de koelkast open en werd onze dure biologische paté vermengd met de saaie alledaagse brokjes. Joop keek ernaar, snuffelde wat en at zijn bak helemaal leeg. Mooi! Er was nog paté genoeg dus de komende dagen zitten qua eten wel snor. Mooi niet dus, want gisteren vond meneer de paté alweer beneden niveau en was het met twee schamele hapjes wel gedaan. Twee dagen hetzelfde? Ja dag!
De situatie deed me sterk denken aan de eetuitdagingen met onze dochter in haar jonge peuterjaren. Ze at weliswaar veel en bijna alles, maar wel als zij daar het nut en de trek van inzag. Dacht ik ontdekt te hebben dat bietjes de hit van het moment waren, kon ze er de dag erna doodleuk haar neus weer voor optrekken. En zie het er dan bij een nee-schuddende dreumes, met haar drie tanden op elkaar, maar eens naar binnen te krijgen. Gelukkig hebben we bij haar niet dezelfde fout gemaakt als bij onze logerende viervoeter. Het eten werd niet ‘opgeleukt’ met appelmoes of andere smaakmakers. Een paar dagen wachten en dan weer opnieuw de geplaagde groenten voorzetten. Het vergde wat doorzettingsvermogen en vooral geduld, maar uiteindelijk is het ons aardig gelukt om van onze dochter een makkelijk eter te maken.
Joop hebben wij natuurlijk voor altijd gruwelijk verpest; tenminste als hij hier z’n maaltijd komt nuttigen. We gaan dus maar creatief brokken mengen de komende dagen en dat vindt deze vegetariër best een uitdaging…
2019-06-26
Muggenziften
Ik ben een grote dierenvriend. Ik kan geen hond zonder aaien voorbij lopen en zelfs spinnen zet ik met glas en papiertje liefdevol buiten. Er is alleen één dierenmerk dat geen liefde maar heel andere gevoelens bij me oproept: de mug. Het enige beestje dat zijn bestaan in ons huis niet overleeft. De mug roept bij mij iets op wat ik normaliter niet snel ervaar: agressie. Het is vast herkenbaar: net in bed genesteld met boek en leeslampje, ontspanning treedt in en daar is het… gezoem om je hoofd. Hartslag naar 120, want ik wéét gewoon dat mij een Tom & Jerry-achtige uitputtingsslag te wachten staat. Ik wil de mug naar de muggenhemel leiden maar ik slaag er maar zelden in. Als een kleuter bij K3 loop ik applaudisserend door de slaapkamer, in de hoop het insect tussen mijn handen te verpulveren.
In Nederland hebben we zo’n 25 verschillende soorten muggen. Een klein deel van deze muggen zijn daadwerkelijk steekmuggen en dan ook nog alleen de vrouwtjes. Deze vrouwtjesvampieren steken omdat ze voor de ontwikkeling van de eitjes extra eiwitten nodig hebben en deze verkrijgen ze door bloed te zuigen van zoogdieren of mensen. Maar waarom dat gezoem? Het geluid wordt geproduceerd door het snelle bewegen van de vleugels. Muggen zijn actief in het donker en kunnen elkaar dus niet zien. Mannetjes muggen kunnen goed horen en gaan op het gezoem van de vrouwtjesmuggen af om zich voort te planten.
Ik wil niet muggenziften maar het moge duidelijk zijn dat muggen irritant zijn. Want los van het gezoem laten ze potsierlijke jeukende bulten achter. Voorkomen lijkt dus voor de hand te liggen en daarvoor is inmiddels een heuse industrie ontstaan. Wie zin heeft kan een plank in de keuken vullen met anti-muggen artikelen: lampen, sprays, stekkers, vacuüms (huh?), magneten, elektrocuteerders, geluidsgolven, busters, spiralen, kaarsen, geurstokjes/oliën en muggenarmbanden. Deze laatste zijn handig want daarop wordt in fraaie letters gevraagd of het insect niet wil steken… gelukkig kunnen muggen lezen. Ik ga hier niet Radar-achtig verkondigen wat werkt. Duik op internet en
je komt erachter dat de meningen sterk uiteenlopen. Trekt dus vooral zelf je conclusies.
Mijn voorkeur heeft de klamboe. Ik beleef altijd veel genoegen aan de wetenschap dat een mug zich kansloos suf vliegt om ons witte gaas.
Voeding zou ook kunnen helpen. Sommige mensen zweren bij bier (hoe nuttig) en anderen claimen dat grote hoeveelheden knoflook de muggen op afstand zal houden; ik vermoed dat het toch vooral je omgeving zal afschrikken.
Het enige dat qua theorie overeind lijkt te blijven is het slikken van vitamine B1 (Thiamine). Het zwavelatoom hierin laat het lichaam een geur afgeven waar muggen niet van houden. Wetenschappelijk onderzoek lijkt deze bewering echter niet hard te maken, maar er zijn in de praktijk veel mensen die zeggen dat het helpt. Wil je graag een vitamine B-supplement gaan slikken, let er dan op dat je niet teveel vitamine B6 binnenkrijgt. Niet meer dan 21 mg per dag via supplementen. Zit je met je wijntje op de camping en hoor je de zoemende colonnes aankomen? Trek dan een luchtige lange broek en shirt aan. Misschien oogt het niet charmant, maar dat doen die rode bulten op je benen ook niet.
2019-06-26
Markt perikelen
Afgelopen zaterdag bezocht ik voor het eerst in weken weer eens de markt in Boskoop. Bij de verschillende kramen was het behoorlijk druk en ik betrapte mezelf erop dat ik het wachten helemaal niet erg vond. Sterker nog: ik genoot ervan. Normaal zou ik, net als vele mensen met mij vermoed ik, in een wachtsituatie mijn mobiel uit mijn zak vissen om ‘iets te doen te hebben’. Maar in de rij bij de visboer maakte ik bewust de keuze om mijzelf niet af te sluiten, maar juist deel te nemen aan de dynamiek. Het leverde mij een vrolijk uur op.
Om te beginnen is de markt bij uitstek een smeltkroes van mensen. Van kinderwagen tot rollator; alles komt voorbij. Vooral de manier waarop mensen zich voortbewegen levert leuke plaatjes op: fietsers manoeuvreren voorzichtig vanwege de nét even te volle tassen aan het stuur, ontsnapte peuters rennen langs met een vader of moeder roepend achter zich aan, drukdoeners zigzaggen zich ‘hallo/dag’-zeggend tussen de menigte door. Er zijn ook mensen die niet bewegen en standaard de doorlooproutes blokkeren omdat ze verwikkeld zijn in een gesprek van grote betekenis.
Want dat is de markt vooral: een sociale happening. Er moet gepraat, gelachen, gegroet, geroepen, gekeken, bekeken, geproefd, gekeurd, onderhandeld en overlegd worden. Het overleg kan overal over gaan, maar vaak vooral over de staat van het te kopen product. “Is het vers? Hoe vers dan wel? Waar komt het vandaan? Hoe lang is het houdbaar?” En de meest gangbare: “Wat betaal ik als er ik drie neem?”
Ik denk dat dit overleggen belangrijk is. In een supermarkt ga je doorgaans de bovenstaande dingen niet vragen, maar op een markt, waar je direct met de verkoper te maken hebt, durven we dat blijkbaar wel. En dat is prima. Het is ook belangrijk om te weten met wat voor vis, fruit, bloemen, kaas, brood, loempia, nootjes, enz. je te maken hebt. Blijkbaar hechten we er toch aan om goede verse producten te kopen en dat is nergens zo tastbaar als op een markt. We worden aangemoedigd om kritisch te zijn, gezien de bordjes met fruit en kaas die uitnodigend klaar staan. In alle eerlijkheid: ik maak ook vaak dankbaar gebruik van deze bordjes om mijn spontaan opgekomen trek te stillen; een combinatie van honger en nieuwsgierigheid zullen we maar zeggen. En daar is naar mijn smaak helemaal niets mis mee. Geniet dus van het feit dat op deze manier boodschappen doen een belevenis is waarbij je kritisch en nieuwsgierig mag zijn.
Want wees nou eerlijk: waar vind je dat nog…?
2019-06-26
Het hele eiereneten
Al een aantal maanden kunnen we niet om de paaseieren heen. De vullingen worden steeds hipper en ook aan de buitenkant zijn het kleurrijke kunstwerkjes. Het prikkelt onze nieuwsgierigheid en daarmee is het qua marketing meer dan geslaagd. Wie wil kan zich een ongans eten voor weinig geld, want de eitjes worden met kilo’s tegelijk voor weinig geld aangeboden.
Maar we kunnen er niet omheen dat iemand in die keten van cacaoverwerking daar niet bijster veel aan verdient. Het gezonde verstand begrijpt al snel dat de grote miljoenenbedrijven die in cacao handelen en de supermarkten die het in de schappen zetten, wel zorgen dat ze voldoende winst op de chocolade maken. Dat moet het dus wel de onderste schakel zijn die aan het kortste financiële einde trekt; de cacaoboeren uit de tropen. Tegenwoordig zijn zo’n beetje alle paaseieren in de supermarkt voorzien van een keurmerk. Veelal UTZ, maar ook fairtrade (Max Havelaar) en Rainforest Alliance komen voorbij. Het blijkt dat deze keurmerken ieder hun focuspunten en raakvlakken hebben.
Deze drie bekendste keurmerken even in het kort: Fairtrade zet in op het betalen van een gegarandeerde minimumprijs per kilo cacao. UTZ stimuleert beter ondernemerschap van de cacaoboeren en Rainforest Alliance richt zich op de manier waarop boerderijen worden beheerd aan hand van de 3 P’s van duurzame ontwikkeling: People (mensen), Planet (planeet/milieu) en Profit (opbrengst/winst). De gemene deler van de drie keurmerken zit hem erin dat ze allen streven naar een zo hoog mogelijk inkomen voor de boeren. Dit wordt bewerkstelligd door een minimumprijs voor de cacao en d.m.v. een ‘fairtrade bonus’. En vooral over deze broodnodige bonus valt veel te
zeggen. De bonus wordt namelijk gebaseerd op de prijs van cacao op de wereldhandel en die cacaoprijs wordt voortdurend naar beneden gedrukt. Oftewel: de cacaoboeren krijgen een heel klein beetje meer op een bedrag dat enorm is verminderd. In totaal dus nog steeds veel te weinig om een echt behoorlijk bestaan op te bouwen. Dit is een lastige, want wanneer we een keurmerk zien mogen we aannemen dat het goed zit met de omstandigheden, toch?
Zoals je hierboven kunt lezen is er al veel verbeterd ten gunste van arbeidsomstandigheden en duurzaamheid. Echter, de grote multinationals die handelen in de cacao hebben een dusdanige monopolie dat ze in staat zijn de cacaoprijzen sterk onder druk te zetten. Dus krijgt de boer wel een ‘eerlijk’ deel, maar dit is gebaseerd op de huidige lage cacaoprijzen. En hier zit het hele eieren-eten: De consument vraagt om goedkope chocolade en dus wordt dit geleverd. Klassiek geval van vraag en aanbod. Want stel jezelf eens eerlijk de vraag of je werkelijk bereid zou zijn om een paar euro meer te betalen voor je paaseieren en bonbonnetjes? Eet je er dan minder? Of blijf je zoeken naar de goedkoopste optie? Bij die laatste keuze zal geen cacaoboer in de wereld ooit echt een behoorlijk inkomen krijgen. Want al verdienen zij het wel, ze ontvangen het niet….
2019-06-26
Lucht Weg
De eerste stapjes op het hardlooppad zijn weer gezet en dat gaat moeizaam. Enigszins verhullende kleding moet verbloemen dat het laatste loopje al weer enige tijd geleden is en de dopjes in mijn oren zorgen dat ik mijn eigen gepuf niet hoor. Maar terwijl ‘Just Breathe’ van Pearl Jam mij sommeert vooral te blijven ademen komt het besef: ik adem. Voelde ik een minuut geleden nog ongenoegen richting mijn zwoegende longen, nu ben ik ze dankbaar. Dankbaar dat ik mijn longen voel en dat zij zich straks weer snel hersteld zullen hebben. Eigenlijk ben ik gewoon blij dat ze het zo goed doen.
Zo niet bij mijn zus en schoonzus. Beide ‘gezegend’ met zieke en kapotte longen is bij hun regelmatig letterlijk de lucht weg. Of zijn hun longen luchtdicht…. Beide hebben ze een verschillende longaandoening, maar één ding hebben ze gemeen: ademen is nooit meer vanzelfsprekend. Waar jij en ik dagelijks zo’n 25000 keer onze longen vullen met lucht is dat bij hun als ademen door een rietje. Mijn schoonzus kan tegenwoordig zo’n acht meter lopen, dan is de koek op en is ze buiten adem, of is dus de lucht weg. Haar grote ‘vrienden’ zijn de rollator en de zuurstoftank. Je kent het beeld vast wel uit het bejaardentehuis, alleen is mijn schoonzus net 50 jaar oud. Mijn zus heeft momenten dat het prima gaat. Prima betekent in haar geval dat ze naar buiten kan en in het allermooiste geval in de rookvrije kroeg een borrel kan drinken. Op slechte dagen dwingen de weersomstandigheden haar om binnen te blijven, soms weken achter elkaar. In de winter vanwege het vochtige weer, in het voorjaar zijn de hooikoortspollen de boosdoeners. Veilig bij haar airco met luchtfilter kan ze dan kijken hoe wij de lente buiten vieren.
Waarom wil ik dit verhaal met jullie delen? Omdat het me steeds weer raakt hoe dapper ze beide zijn. Noodgedwongen? Jazeker! Maar wat opvalt is dat er niet wordt getut. Soms even geklaagd en dan altijd volkomen terecht. Want haperende longen zijn eng en als de omstandigheden mijn zus en schoonzus verkeerd treffen dan is de lucht voor altijd weg… Dus haal maar diep adem; dat is iets om van te genieten!
2019-06-26
Vleesbetutteling
Nu.nl 17 januari jl.: “We moeten onze eetgewoontes drastisch veranderen willen we de planeet en haar inwoners redden. Daarvoor moeten mensen hun vlees- en suikerconsumptie halveren en dubbel zo veel groente, fruit en noten gaan eten.” Aldus een team van specialisten uit 17 verschillende landen, na een onderzoek van drie jaar.
De reacties waren zoals te verwachten nogal uiteenlopend. Was de ene persoon het grondig met de bevindingen eens, anderen vonden het betuttelende hysterische onzin. Ieder kan uiteraard zijn gevoel en mening bij het onderwerp hebben, maar dat het niet helemaal lekker met Moeder Aarde gaat kan niemand meer ontkennen, toch? (oké, een beetje vreemde kwast met een slecht kapsel in de VS buiten beschouwing gelaten dan).
Nederlanders krijgen bij voorbaat al jeuk als hun verteld wordt iets aan zijn of haar gewoontes of tradities te veranderen. Dus vertellen dat het eten anders moet, is vragen om een gele hesjes parade. Maar ik heb me verdiept in de adviezen van de eerder genoemde specialisten en ik kan jullie zeggen: onzin is het zéker niet. Even in het kort hun conclusies: In 2050 tien miljard mensen voeden zonder onze eetgewoonten aan te passen is niet haalbaar. Om wat voorbeelden te geven: voor de productie van een kilo rundvlees is zoveel water nodig als de kraan drie dagen fulltime laten lopen. Het voedsel van het ‘reguliere’ vee bestaat voor een groot deel uit soja. Soja verarmt de grond zodanig dat het na de oogst tien jaar niet meer geschikt is voor landbouw, waardoor nieuwe stukken grond gebruikt moeten worden…. ten koste van waardevolle delen regenwoud.
Ziektes - zoals obesitas, diabetes en verschillende types kanker – kunnen deels worden veroorzaakt door een slecht dieet. De onderzoekers claimen dat een ongezond eetpatroon op dit moment meer slachtoffers maakt dan onveilig vrijen, alcohol/drugsgebruik en roken bij elkaar. Het eten van rood vlees en suiker zou gehalveerd moeten worden, terwijl het eten van groenten en fruit juist verdubbeld moet worden. Dat staat haaks op het eetpatroon in sommige werelddelen, zoals Noord-Amerika. Daar eet men bijna 6,5 keer zo veel rood vlees als wordt aanbevolen. Andere Westerse landen sluiten aan bij een groeiende hoeveelheid vleesconsumptie, welke voor een belangrijk deel te danken is aan de huidige BBQ-trends.
Met de wetenschap dat 800 miljoen mensen aan een voedseltekort lijden is de boel naar mijn smaak behoorlijk uit balans. Wij zijn in ons land gezegend met een rijkdom aan voedselvariatie. Alles wat we nodig hebben om ons lichaam gezond te houden en onze aarde minder schade toe te brengen ligt binnen handbereik. Waar wachten we dan nou eigenlijk nog op…?!
2019-06-26
Stoute Voornemens
Jawel hoor, het vuurwerk is nog maar net uitgerookt en daar gaan we weer: goede voornemens! Met frisse moed het nieuwe jaar in, joepie…
Goede voornemens; we lijken er dol op te zijn. Afvallen, meer sporten (of ermee starten), stoppen met roken, minder alcohol drinken, vaker op bezoek bij je oude tante, meer ontspannen/minder hard werken, leukere sex, meer geduld met de kinderen. Het rijtje is eindeloos; we hebben het er maar druk mee. Voor zolang het duurt dan, want hoe ijverig we ook starten, die vlijt neemt geheid af als de dagelijkse gang van zaken ons na een tijdje toch weer inhaalt. Na overleg met mezelf kwam ik tot de conclusie dat het eigenlijk veel leuker is om slechte voornemens te hebben; klinkt wat stouter en stoute dingen houd je langer vol…. of zijn eigenlijk gewoon leuker.
Om jullie een stukje op weg te helpen hierbij een paar suggesties. Laatje inspireren, zet je schouders eronder (want dat doe je bij voornemens) en maak er vooral een vrolijk en ondeugend jaar van!
Tip 1: Volg geen dieet. Crash diëten zijn sowieso slecht voor je en die broek in maat 36 die al drie jaar vraagt om gedragen te worden gaat toch niet meer passen. Accepteer dat en doe een goede daad: geef je broek weg! Liefst in zo’n KiKa-container bij de supermarkt of in de ouderwetse “zak van Max”. Maak je iemand anders blij en jij bent van die dikke-kont-frustratie af.
Tip 2: Stop met intensief sporten. Een Amerikaans onderzoek wijst namelijk uit dat je met matig sporten waarschijnlijk hetzelfde bereikt als met een Epke Zonderland-achtige turnactie. Dus, ontspan. Drie tot vijf keer per week een halfuur met je hond, konijn of varken wandelen en je kan je deze zomer met een gerust hart op Ibiza vertonen.
Tip 3: Eet (pure) chocolade. Chocola is instant vrolijkheid. Je lichaam gaat endorfines afgeven, te vergelijken met het euforische gevoel dat je krijgt als je gesport hebt (komt goed uit gezien het vorige voornemen). Daarbij bevat chocola de neurotransmitter serotonine welke rust geeft en je dag/nachtritme gunstig beïnvloedt, vitamine B1, B2, D en E, en Flavanolen (anti-oxidanten), die weer een voordelig effect op je bloedvaten hebben en weefselschade kunnen voorkomen. Neem trouwens wel de hele pure chocoladevariant (90%), want in de melk- en witte versies zit nogal wat suiker en vet en zijn de eerder genoemde gezonde ingrediënten in veel lagere doses aanwezig.
Tip 4: Denk niet teveel na :-). Tobben is ongezond zeggen ze aan de Universiteit van Californië. Daar hebben ze ontdekt dat mensen die tobben meer kans lopen ziek te worden. Het NIPO weet daarnaast nog te melden dat zo’n 350.000 Nederlanders overmatig bezorgd zijn. Dat wil zeggen dat teveel mensen piekeren en tobben over dingen die doodnormaal zijn. Dit kniezen leidt tot thuisblijven van je werk, minder zin in sex en teveel drinken. Een mens lijdt het meest onder het lijden dat hij vreest. Dus doe je baas, je minnaar en jezelf een lol en neem de zaken waar je niet veel aan kunt veranderen wat luchtiger op. Dat is lekker joh!
Tot slot nog dit; het is een cliché maar alles wat je overdrijft zal op termijn zijn (uit)werking missen. Dus ga niet ineens passief op de bank hangen, je een kick eten aan chocolade en je hersenen uitschakelen. Neem het leven serieus genoeg om het lang vol te houden en regelmatig met een korreltje zout om het fijn te hebben….. Tot volgend jaar!
2019-06-26
Slappe Knieën
Het is bij ons vaste prik: om zes uur brult onze dochter van elf: “Sinterklaasjournaal!!”. Mijn man en ik sprinten naar de bank om te genieten van een sterk staaltje humor en de draak steken.
Ik vind het heerlijk: Dieuwertje als boegbeeld in de studio, Jan Boerenfluitjes met z’n melige spreuken, Sinterklaas met een doodskist vol leesplanken, twee importeurs die niks uitvoeren, en mijn persoonlijke favoriet: Jan (Bert Visscher) en Helma (Brigitte Kaandorp). Helma steevast loeiend op een ladder en Jan mopperend eronder. Elk jaar geeft het programma een knipoog naar wat speelt in het land. Handig werd dit jaar de discussie rondom de Pieten omzeild en wordt de
focus naar andere onderwerpen gelegd.
Zo moest ik hard lachen toen Sinterklaas ‘pauzehapjes’ wilde uitdelen aan zijn leerlingpieten.
Als een ijverige vader stond hij klaar om zijn kroos iets lekkers mee te geven voor de pauze op de pietenschool. Geheel in Spaanse traditie zat er een taaitaai-pop, flesje bisschopwijn en speculaas in de schooltasjes. Huispiet greep in, want pauzehapjes moeten tegenwoordig gezond zijn. De tasjes werden in beslag genomen en door huispiet verbeterd met appels, flesjes water en bruine boterhammen met kaas. De beteuterde Sint deelde deze gehoorzaam uit aan zijn pietenkinderen…. stiekem door hem opgeleukt met een handje pepernoten. Geweldig hoe onze goedheiligman dus toch geen heilige blijkt te zijn. Want wanneer het onze kinderen aangaat hebben we allemaal wel eens slappe knieën, toch? Bijna menselijk en heus niet erg. Mooi hoe een thema dat nu actueel is, namelijk kinderen en gezonde voeding, op een speelse manier onder de aandacht wordt gebracht.
Het is nou eenmaal bewezen verstandiger om kinderen niet iedere pauze op school koek te laten eten en limonade te laten drinken. Door gezonder eten en drinken mee te geven leer je kinderen dat zoetigheid niet vanzelfsprekend is en blijft het op momenten als deze, wanneer de pepernoten ons letterlijk om de oren vliegen, nog speciaal om te snoepen.
Geniet vanavond met elkaar dus van de finale van het Sinterklaasjournaal en alle lekkere foute heerlijkheden en stop morgen weer een mandarijn in jouw tas en die van je kind. Ook héérlijk! Nou
dag hoor…
2018-11-09
Boerenkoolgoeroe
Thuis heb ik een bijnaam: Boerenkoolgoeroe. Ontstaan tijdens mijn studie voor Natuurvoedingsadviseur. De bijnaam is gelukkig niet letterlijk te nemen, want hoe lekker ik boerenkool ook vind, ik word er toch vooral met koud weer vrolijk van. De naam dank ik aan mijn
visie op natuurvoeding. Die heeft namelijk een aantal uitgangspunten, waarvan ‘eten volgens de seizoenen’ er één is. Niet dat ik me daar nou altijd krampachtig aan houd (ik mag in de winter ook graag een framboos in mijn yoghurt doen), maar ik ondersteun de gedachte erachter wel.
Tegenwoordig zijn veel groenten en fruit het hele jaar te verkrijgen. Op zich handig, vooral als je graag strikt recepten volgt, maar deze producten zijn doorgaans vanwege transport en kassenkweek niet echt duurzaam te noemen.
Groenten en fruit hebben elk unieke eigenschappen. Dit heeft in eerste instantie met de aanwezigheid van vitaminen, mineralen en vezels te maken. Daarnaast hebben sommige voedingsmiddelen een ondersteunende werking in de winter en andere weer in de zomer. Zomergroenten zijn namelijk makkelijker te verteren dan wintergroenten en vragen van en
leveren aan het lichaam dus een ander soort energie. Vanuit de behoefte aan ‘stevige kost’ is in ons land de stamppottraditie in de Middeleeuwen ontstaan. De Middeleeuwse stamppot was niets meer dan een dikke soep van granen, groente en vlees, klaargemaakt in één grote pan; zonder aardappelen want die kenden we toen in Nederland nog niet. De stamppot (ook wel Stoemp genoemd) werd dus eeuwen geleden al in de winter gegeten, omdat het met zijn verwarmende eigenschappen tegenwicht bood tegen de kou en je er lekker lang op vooruit kon.
Tegenwoordig wordt stamppot in vele variaties gegeten. De welbekende boerenkoolstamppot met aardappelen en worst is bijna iedere Nederlander zo ongeveer met de paplepel ingegoten. Hierbij een verrassend vegetarisch alternatief met zoete aardappelen en rozemarijn. Uiteraard kan er ook nog een rookworst op gedrapeerd… aan jou de keuze.
Nodig:
300 gr. zoete aardappel (bataat), gewassen en in blokjes gesneden.
500 gr. gesneden boerenkool
2 flinke tenen knoflook, fijngehakt
Broodkruim van 2 volkoren boterhammen
Flinke hand verse rozemarijn, grof gehakt
2 eetlepels volle kwark
Zout en peper
Verwarm een flinke scheut olie in een grote pan en bak de knoflook zachtjes aan. Doe de boerenkool erbij en roerbak deze een paar minuten. Voeg de blokjes bataat toe en roer goed door de boerenkool. Doe er vervolgens water bij, tot het geheel voor de helft onder water staat en kook de bataat gaar. Rooster ondertussen in een droge koekenpan de broodkruim en rozemarijn. Wanneer de bataat gaar is kun je het water afgieten en het geheel grof stampen. Voeg de kwark toe en naar smaak peper en zout. Garneer het geheel met de broodkruim en rozemarijn en smikkelen maar!
2018-10-19
Willem Wortel
Onlangs in het nieuws: “Paarse bloemkool en spruitjes die wél te eten zijn: de groenten van morgen”. Goede titel want het had meteen mijn aandacht en dan vooral omdat ik spruitjes prima te eten vind. Best gek om “eetbarte” spruitjes aan te bieden. Met zo’n statement krijgen we de ouderwetse, “on-eetbare”, groene balletjes sowieso niet aan onze kinderen gesleten.
Genoeg over de spruiten; paarse bloemkolen zijn minstens zo interessant. Ik ben benieuwd hoe die zullen smaken. Grappig hoe dat werkt in ons hoofd; we zijn zo geprogrammeerd dat groenten en fruit een bepaalde kleur en vorm moeten hebben, dat elke afwijking hiervan de suggestie wekt dat de smaak dan ook anders zal zijn. De misvormde paprika’s en komkommers zijn hier getuige van; die blijven ondanks mooie aanbiedingen en voorlichting om het imago te verbeteren, nog altijd eenzaam in de schappen achter.
Het bekendste voorbeeld hiervan is de wortel. Tot een paar jaar geleden waren we er met z’n allen toch wel van overtuigd dat deze oranje hoort te zijn. Tegenwoordig vind je de peentjes in allerlei kleuren en lijkt dit het gevolg van voedseltrends te zijn. Niets is minder waar. De eerste wortel stamt uit de zevende eeuw en kwam uit Afghanistan. Deze oerwortel was heel donkerpaars, bijna zwart. Later kwamen rond de Middellandse Zee ook rode en gele wortels voor en deze zijn pas in de zeventiende eeuw door kruising oranje gemaakt, naar verluid om de toenmalige stadhouder Willem van Oranje te eren. Deze geschiedenis van de wortel geeft mooi aan hoe bepalend kleur en vorm zijn voor onze beeldvorming van een product. Had onze beroemde stadhouder nooit bestaan dan hadden we nu waarschijnlijk nog steeds op zwarte penen zitten te knagen…
Dit wetende stel ik mezelf de vraag of onze wereld nou echt zit te wachten op paarse bloemkolen en zwarte zuurkool (ja die komt er ook aan!). Ik vermoed dat onze oudere generatie het wel gelooft met al die malle kleuren en het lekker houdt bij de huidige kooltjes en knolletjes. Maar de nieuwsgierige nieuwe lichting medemensen zou hier zomaar blij van kunnen worden. Het staat gezellig en naar het schijnt smaakt het ook beter, al nemen mijn kritische smaakpapillen dat niet
zomaar voetstoots aan: eerst proeven dan geloven.
Ik kan wel gaan mopperen dat al die innovaties niet nodig zijn. Dat we uit moeten gaan van het oerproduct, dus de groenten eten zoals deze bedoeld is en niet een gemanipuleerde variant daarop. Maar ja…. als we daarmee onze jeugd aan de groenten krijgen weegt dat voor mij net even wat zwaarder.
Conclusie: laten we het gewoon proberen. Je hoeft de verandering niet te omarmen en ook niet af te wijzen. Besef dat innovaties onderdeel zijn van onze maatschappij en als je dan toch zo’n gekleurde bloemkool op je bord hebt, denk dan maar even aan de wortel van Willem…
2018-09-13
Hemelse Hulpjes
22 juli, Namib Desert in Namibie: ik hang met mijn hoofd boven een pan op een ‘Braai”. Ik kook in de buitenlucht boven een vuurtje, want dat is wat braaien is: koken/grillen boven een open vuur. Terwijl voor mijn neus de zon ondergaat en ik oplet of er geen jakhalzen onze voorraad komen plunderen, geniet ik van een koud biertje. Buiten koken… ik word er zielsgelukkig van. In dat opzicht zou ik met gemak in Namibië kunnen wonen. Elke dag een vuur stoken om het eten te bereiden en de douche te verwarmen; het lijkt me het einde.
Uiteraard gaat dat dan wennen en als het hout een keer nat is en alleen maar riekende witte rook veroorzaakt zal het romantische er heus wel een keer af gaan. Daarnaast lijkt op reis alles sowieso probleemloos en overheerlijk. Denk maar aan dat wijntje dat de hele vakantie niet te versmaden was en met liters is weg geslurpt. Dozen gaan er mee; de auto kan nog net dicht maar hangt wel gevaarlijk laag boven het asfalt (drempels vermijden!). Eenmaal thuis is de magie weg en smaakt de druivensap ineens naar gewone supermarktwijn….
Maar terwijl daar in de woestijn dus ons gietijzeren pannetje stond te pruttelen gingen mijn gedachten naar mijn kookstudio die vol staat met apparaten, kookgerei en andere hulpmiddelen om het koken zo gerieflijk mogelijk te maken. Ik kwam tot de (logische) conclusie dat al die hulpmiddelen nogal overbodig zijn. Een goede maaltijd is tenslotte niet afhankelijk van apparaten, maar van mooie ingrediënten en de creativiteit van de kok. Dit laatste werd tijdens onze reis trouwens aardig op de proef gesteld, want ik moest het regelmatig doen met hooguit drie ingrediënten. Lekker overzichtelijk zullen we maar zeggen.
Eenmaal terug in Nederland ben ik eens gaan bekijken hoeveel kookhulpmiddelen er te verkrijgen zijn. Mijn veldtocht was lachwekkend en schokkend tegelijk. Want naast de bekende apparaten, zoals blenders en mixers, stuitte ik o.a. op:, eierschaalsnijders, aardbeienontkroners, meloenblokjesmakers en als klap op de vuurpijl een worstensnijder (een buis waar je een worst in stopt en die deze er in plakjes weer uit werpt). Wanneer zijn we gestopt met een mes gebruiken? Oké, je krijgt van snijden wellicht vieze vingers, maar de afwas van dit soort ‘hulpmiddelen’ is vaak een onhandige bezigheid. Om maar niet te spreken van het risico op vinger amputaties, want de mesjes zitten vaak op onzichtbare plaatsen.
Persoonlijk vind ik het snijden en voorbereiden van eten lekker rustgevend en draagt bij aan de aandacht die ik geef aan het koken van de maaltijd. Toch zal ik eerlijk zijn; ik doe nog even geen afstand van mijn al aangeschafte keukenhulpjes. Maar ik zal voortaan eerst bedenken of het volgende apparaatje dat mij ‘hemels koken’ belooft, echt zo onmisbaar zal zijn.
2018-08-17
Zin van Zintuigen
Elke school heeft zo haar manier om het schooljaar af te sluiten. Veel scholen organiseren een schoolfeest en een groot deel van de Nederlandse scholen stuurt haar groep acht een paar dagen op kamp. Dit geeft een andere en bijzondere dynamiek in de bovenbouw want de zevende jaars mogen vast oefenen met ‘de oudsten’ zijn en wennen aan het idee dat hun maatjes uit groep acht er het volgende jaar niet meer bij zijn.
Op de Zevensprong in Boskoop pakte directeur Jeannette het dit jaar rigoureus aan: de groepen zes en zeven werden bij elkaar gezet en hadden hun eigen schoolverlatersfeestje met als thema: sport en voeding.
Ik mocht samen met twee andere moeders een ochtendje meedraaien om met deze vijftig kinderen een gezonde lunch te koken in het kooklokaal op school. Het uitgangspunt was iets maken wat in de buurt kwam van wat kinderen normaal ook thuis wel eens eten en dit een (nog) gezondere twist geven. Zo kwamen er exotische volkorentosti’s, smoothies, bananenpannenkoeken en bataatsoep op tafel. Heerlijk.
Wat meteen al opviel was het enthousiasme: vrijwel alle kinderen hadden er zin in! Kijkend naar de enorme hoeveelheid fruit, groenten, zuivel en granen was er één leerling die zich afvroeg of ik dit allemaal zelf gekocht had. “Nee hoor, de Boskoopse Albert Heijn is de ruimhartige sponsor”, lachte ik en liet de kinderen de producten uitzoeken voor hun recepten.
Het allerleukste aan koken met kinderen is hun nieuwsgierigheid; wat mij betref een voorwaarde om creatief te kunnen koken. Ze willen ook van nature overal aanzitten en juist deze eigenschap is belangrijk om je ingrediënten te leren kennen. Een gemberwortel ziet er best gek uit en voelt wat bobbelig en hard aan. Eenmaal open gesneden komt er een heerlijke geur vanaf en dat leverde mooie reacties bij de kinderen op. “Lekker, oooo wat zoet, mag ik er aan likken?, kun je dit eten?, wat doe je hiermee?” Het brengt het gesprek meteen bij het onderwerp, namelijk je maaltijd.
In één rondje met de gemberwortel waren al bijna alle zintuigen aan bod gekomen: een mooi vertrekpunt voor bereiden van de lunch.
Waar ik heen wil is dit: stimuleer het aanraken van voedsel. In onze cultuur is het niet direct gebruikelijk om met je vingers eten aan te raken, maar het geeft ons, naast het leren kennen van het product, ook belangrijke informatie over de versheid en kwaliteit ervan. We zijn geneigd de ingrediënten zo snel mogelijk klaar te maken, zonder daarbij van tevoren even te kijken, ruiken en voelen aan datgene wat we straks op gaan eten. Kinderen hebben deze tastzin al van nature: baby’s kunnen eindeloos een voorwerp in hun hand houden, bekijken en als een pitbull tussen hun tandloze kaakjes klemmen. Wij sturen dat weer wat bij, dat moet ook wel om minder geschikte artikelen op afstand te houden. Maar laten we de behoefte aan avontuur vooral niet teveel onderdrukken: ze kunnen er later nog zoveel plezier van hebben en laten we eerlijk zijn: stiekem is het toch gewoon leuk om lekker overal aan te zitten…
Ik wens jullie een mooie en vooral avontuurlijke zomer toe!
2018-08-17
Groentebos
Laatst had ik mij weer in mijn hardlooptenue gehesen om een rondje hard te lopen. Hoewel hard in mijn geval overschat is; sjokken komt meer in de buurt. Deze sjoksessie leidde mij naar het Gouwebos. Prachtig bos met veel bomen en…. onkruid. Heel veel onkruid. Van al dat groens kreeg ik spontaan zin om te gaan koken. Want al voorzien de groentetuinen en winkels ons van gezonde lekkernijen, de vrije natuur is onze grootste (en goedkoopste!) leverancier.
Er zijn vele uiteenlopende planten en kruiden in de natuur die we heel goed in onze maaltijden kunnen verwerken. Maar overdrijf het niet; niet alles is geschikt voor consumptie en sommige soorten zijn zelfs giftig. Oké, je zal het overleven, maar huiduitslag of ouderwetse buikloop liggen op de loer. Dus niet meteen de plantsoenen in je buurt leegtrekken en in je fietstas proppen, daarvoor is enige kennis van planten wel handig.
Hierbij een minicursus onkruid oogsten:
Laat ik beginnen met de planten géén onkruid meer te noemen. Ja het zijn lastpakken omdat ze je tuin agressief kunnen koloniseren, maar ze hebben dusdanig veel moois te bieden dat de naam onkruid ze tekort doet. Een paar gezonde en ‘gangbare’ soorten die overal te vinden zijn:
* Paardenbloem: de blaadjes zijn goed te gebruiken in salades, de bloemen doen het goed in bloemenboter of jam. De paardenbloem heeft een vochtafdrijvende werking, ondersteunt de lever en is goed voor de spijsvertering.
* Brandnetel: de onderkant van het plantje kun je vastpakken, maar gebruik alleen het bovenste stukje van de plant. De blaadjes zijn goed te verwerken in soep en thee. Brandnetel heeft vele geneeskrachtige eigenschappen waarvan bloedzuivering en het versterken van het afweersysteem de belangrijkste zijn.
*Zevenblad (ook wel tuindersverdriet genoemd): het fijngesneden blad is erg smakelijk in pesto, kruidenboter of stamppot. Zevenblad heeft een zuiverende werking en ondersteunt daarmee de urinewegen en nieren.
*Weegbree: vitaminerijk plantje dat als spinazie gebruikt kan worden. Versnippert over een salade geeft het een verrassende smaak. Het blad van de weegbree is bekend als hulpmiddel bij insectenbeten, maar het kauwen op een blaadje kan ook helpen tegen kiespijn. Nog een leuke: een blad weegbree onderin de schoen schijnt te helpen tegen vermoeide voeten. Persoonlijk zou ik dit dan alleen bij dichte schoenen proberen, in sandalen kan het effect wat vreemd op je omgeving overkomen.
Gebruik vooral de jonge blaadjes van de planten. De grote oudere bladeren kunnen bitter en taai zijn. Oogst niet langs de weg: de uitstoot van verkeer komt op en in de planten terecht en is ongezond. Let er om dezelfde reden ook op dat er bij de plek waar je wilt oogsten niet met bestrijdingsmiddelen gespoten wordt. Was de planten voor gebruik grondig. Zout aan het water toevoegen helpt om eventuele aanwezig ‘beestjes’ los te weken.
2018-05-18
Gezonde BTW
Ik ben niet iemand die voortdurend moppert over de politiek. Na een tijdje inwoner van een ontwikkelingsland te zijn geweest, realiseerde ik mij dat Nederland weliswaar een ietwat drukke, maar toch vooral fijne en redelijk veilige plek is om te wonen. De schrijnende armoede die ik in Honduras tegenkwam komt hier in die mate gelukkig niet voor… al blijken de inkomensverschillen ook in ons land toe te nemen.
Rondkomen is voor een deel van de gezinnen in Nederland ronduit uitdagend te noemen. Dan helpt het niet als onze regering besluit om de BTW op alle levensmiddelen van 6 naar 9 procent te verhogen, zonder daarbij onderscheid te maken tussen gezonde en minder gezonde producten.
Het stuit me al langer tegen de borst dat gezonde voeding duurder is dan ongezond ‘bewerkt’ eten. Wie een dag lang wil snacken is minder kwijt dan iemand die een frisse fruitsalade en groentenschotel wil klaarmaken. Dan is het onvermijdelijk dat gezinnen met wat minder geld sneller voor het goedkopere voedsel zullen kiezen.
Onderzoek wijst uit dat obesitas en overgewicht van de staat jaarlijks 1.2 miljard aan medische kosten vergt en 2 miljard aan verlaagde arbeidsproductiviteit. De verhoging van de BTW zou de regering 2 miljard moeten opleveren. Door de BTW op bijvoorbeeld groente -en fruit dus niet te verhogen maar juist te verlagen, zou dit een interessante bezuiniging van die opgetelde 3,2 miljard kunnen geven. De regering geeft als argument dat een BTW verlaging en een verschil in BTW tarieven op voeding van Brussel niet mag. Echter, veel Europese landen hanteren al een percentage van 5% op voeding. Lager dus dan ons huidige BTW tarief van 6%, (laat staan 9%). Daarnaast maken meerdere landen gebruik van variabele BTW tarieven op voeding. Frankrijk heeft 4 verschillende taxen op voeding en Ierland zelfs 5. Verschil maken tussen voedingsmiddelen blijkt dus wel degelijk mogelijk te zijn.
Ik kan er niet bij. Aan de ene kant roept ons kabinet dat het gezonder moet in Nederland. Onze kinderen worden massaal te zwaar… buitenspelen wordt aangemoedigd (heel goed!), maar een vuist maken als het echt verschil kan maken, dat blijft dan weer uit. Dus in plaats van (arme) gezinnen te helpen de juiste keuzes te maken, blijkt het op korte termijn vullen van de staatskas toch net iets meer prioriteit te hebben.
Valt er voor mij uiteindelijk toch nog iets te mopperen…
2018-05-18
Moestuinmanie
Moestuinieren. Je houdt ervan of je hebt er niks mee, volgens mij zit er weinig tussen. De één trekt het liefst zijn kroten van de plank in de supermarkt, de ander wordt zielsgelukkig als ze onder het loof het kopje van de biet gewaar wordt.
Tot die laatste categorie behoor ik. Mijn man moet lijdzaam toezien hoe steeds meer van onze tuin wordt ingenomen door nietszeggende sprietjes met naamlabels ervoor gestoken. Hij moet uitkijken waar hij schoffelt en mag niet spuiten tegen ongedierte… want dat vinden de groenteplantjes niet lekker. Als een moederkloek waak ik over mijn groene gewasjes. Wat is nou eigenlijk die aantrekkingskracht tot het kweken van eigen groenten?
Ik kan uiteraard alleen voor mezelf spreken, maar het is mooi om wat je zelf in de aarde stopt, te zien groeien en dat je dit uiteindelijk op je bord kan leggen om op te eten; het geeft me een gek soort oergevoel. Daarnaast vind ik het wel nuttig dat onze dochter weet welke groenten als knol uit de grond komen en welke als vruchtgewas aan een plant geboren worden. Dat courgettes dus van de grond geraapt moeten worden onder enorme bladeren vandaan met jeukende stekels. Eigenlijk vind ik het vooral belangrijk dat ze snapt dat er moeite voor moet worden gedaan. Dat eten niet zomaar op je bord belandt, maar dat er mensen zijn die iets in de grond moeten stoppen en dit aandacht, tijd en expertise geven, voordat wij de krop of kool bij de groenteboer of supermarkt in onze boodschappentas kunnen doen.
Toen een bekende grootgrutter enige jaren geleden met het uitgeven van moestuinzaadjes en bakjes begon, ontstond er een ware hype op het verzamelen van zoveel mogelijk verschillende soorten plantjes. Moeders hoorde ik mopperen dat hun vensterbanken in beslag werden genomen door zompige bruine bakjes. Tegenwoordig lijkt het esthetische aspect het onderspit te mogen delven en worden de minimoestuintjes getolereerd. Je kan dit toch ook onmogelijk verkeerd vinden! Hoe mooi is het dat je kind ’s ochtends enthousiast het ontkiemende zaadje zo ongeveer de grond uit kijkt. Als dit dan eindelijk gebeurd, dan is het trouwens wel handig om datzelfde enthousiasme wat te temperen, anders liggen er allemaal ongewortelde hoopjes aarde in je tuin… Want een sprietje is nog geen plant.
Dus wanneer je voor de 28e keer de natte bruine ruimtevreters in je handen hebt, bedenk dan dat het tijdelijk is en dat je kroos hiermee iets leert: Groenten hebben tijd en aandacht nodig, net als hun kleine kwekertjes trouwens…
2018-05-18
Visverwarring
Daar stond ik dan: vol duurzame goede bedoelingen voor het schap van de supermarkt. Ik zoek vis. Duurzame vis en graag ook gezonde vis…. Maar mijn blik wordt van alle keurmerken een beetje troebel; tijd om uit te zoeken waar ik nou eigenlijk naar sta te kijken.
Er zijn verschillende keurmerken voor de visserij, waarvan het MSC en ASC het meest bekend zijn. Beide keurmerken zijn jaren geleden door WNF en Unilever in het leven geroepen en hebben beide als eigenschap dat vis zo gekweekt of gevangen wordt dat het zo min mogelijk schade toebrengt aan de visstand en het milieu. Er zijn echter wel verschillen tussen de beide keurmerken.
Het ASC-keurmerk (Aquaculture Stewardship Council) geeft aan dat je met kweekvis te maken hebt. Verreweg de meeste en grootste kwekerijen bevinden zich in Noord Europa en Azie, zodat het overgrote deel van de kweekvis die je in de winkel koopt uit deze delen van de wereld afkomstig is. Het keurmerk heeft regels voor duurzamer visvoer, betere arbeidsomstandigheden voor het personeel en minder antibioticagebruik. ASC-vis krijgt dus in beperkte mate antibiotica toegediend. Het lastige hieraan is dat deze beperking vooral geldt voor het preventief toedienen; wanneer er ziektes gesignaleerd of verwacht worden veranderen de richtlijnen en mag de medicatie omhoog. Met als gevolg dat je dus wel degelijk grotere hoeveelheden antibiotica en andere pesticiden in je vis aan kan treffen. Voor de gehele vlees/vissector geldt: Hoe meer vissen per vierkante meter, des te groter de kans op ziektes.
Biologische vis mag geen preventieve antibiotica krijgen en heeft richtlijnen ten opzichte van de intensiviteit van visteelt. Dit zou dus een goede keuze kunnen zijn wanneer je een schoon visje op je bord wilt. Maar biologische vis is meteen ook een stuk duurder… en voor iemand die toch graag een paar keer per week een schubje verorberd en aan haar gezin voorschotelt, loopt dat lekker in de euro’s.
Wat dan?
Je zou kunnen kiezen voor duurzaam wild gevangen vis met het MSC keurmerk. MSC staat voor Marine Stewardship Council. MSC heeft als doel het visaanbod in de zee voor de lange termijn te garanderen en de leefomgeving van de vissen gezond te houden. Nederland telt 29 bedrijven het met MSC-keurmerk, wereldwijd zijn dit er 267. Net als de ASC-vis wordt de meeste MSC-vis geimporteerd. Wanneer je dus zo duurzaam mogelijk wilt gaan met de vis op je bord, heeft lokaal gevangen vis met het MSC keurmerk verreweg de voorkeur.
Ik kan mij voorstellen dat u, net als ik, niet direct een lijstje Noordzeevissen als parate kennis uit het hoofd kent. Daarvoor biedt de Viswijzer uitkomst. Makkelijk te downloaden of in mooi pocketformaat verkrijgbaar bij de betere vishandels. Worden jouw goede duurzame gedachten toch nog helder…
2018-05-18
Kriebel lente
Wat kan Nederland toch een heerlijk land van extremen zijn. Stond ik tijdens de voorjaarsvakantie nog leunend tegen een oostenwind op een bevroren Waddenzee (echt waar!), de week erna liep ik te shoppen voor een nieuwe zomerjas…
Onze tuin staat ook te juichen en het is heerlijk om te zien dat het aantal fietsende Hollanders weer toeneemt. Dat we allemaal opknappen van dat warme blije zonnetje mag duidelijk zijn. Lentekriebels noemen we dat. Voor sommige mensen is dit letterlijk te nemen omdat met de start van de lente ook de hooikoortstijd weer aanbreekt. Zo’n kriebellente is niet echt iets om je op te verheugen. Rode ogen, niezen, dikke ogen… je knapt er voor niet van op. Maar wat gebeurt er nou eigenlijk bij hooikoorts?
De planten die doorgaans de problemen veroorzaken zijn diverse soorten grassen, berken, hazelaars en wilgen. Hooikoorts is een overgevoeligheid op het stuifmeel van deze planten; het stuifmeel noemen we in dit geval allergenen. Normaal gesproken maakt het lichaam na contact met allergenen zogenaamde antistoffen aan en deze antistoffen zijn in staat het allergeen uit te schakelen, waardoor klachten uitblijven. Bij een allergische reactie is dit proces verstoord en komt er histamine vrij en deze stof is dus verantwoordelijk voor de eerdergenoemde ziekteverschijnselen. Om de hooikoortsklachten te bestrijden worden dan ook vaak antihistaminica toegepast.
Omdat bij hooikoorts de slijmvliezen sterk onder druk komen te staan is dit een stimulans voor het lichaam om de reactie nog eens te verergeren en dit heeft met name effect op het functioneren van de lever. Omdat vooral de lever van belang is voor het verwerken van de histamine is het dus verstandig om juist dit orgaan nu extra te ondersteunen.
Het vermijden van histaminerijke voedingsmiddelen is dan aan te raden. Hierbij kun je denken aan: tomaten, spinazie, zuurkool, bietjes, paddenstoelen, avocado, kiwi, aardbeien, meloen, ananas, grapefruit en frambozen. Daarnaast zijn noten histaminerijk, net als vis, varkens- en lamsvlees. Tot slot kan ook het eten van voedingsmiddelen met veel E-nummers ervoor zorgen dat je nog meer last krijgt van allergische reacties.
Ik kan je bijna horen denken: “dit is toch niet te doen?” Nee, niet als je het weglaten van bovenstaande voedingsmiddelen helemaal letterlijk neemt en alles tegelijk uit je koelkast haalt. Wees je vooral bewust van de versterkende effecten van deze voedingsmiddelen en kijk voor jezelf welke wel en niet bij je passen in deze tijd. En bedenk; het is tijdelijk! Als de bomen weer klaar zijn met elkaar bevruchten kun jij weer alles zien, ruiken en eten en wordt jouw kriebellente er toch nog eentje met fijne lentekriebels.
2018-02-14
Bordje bacteriën
Ik sta in de rij van de supermarkt en achter me klinken ’smakelijke’ geluiden: Eerst alsof er een buldog staat te hoesten, daarna wordt elegant de neus opgehaald. De man is duidelijk verkouden.
Heel Nederland lijkt wel in de lappenmand te zitten. Op basisscholen zijn de klassen opvallend leeg en de drogisten draaien overuren.
Logischerwijs gaan we ons vooral te buiten aan hoestdrankjes, keeltabletten en pijnstillers. Hier en daar zie ik de vitamine C pilletjes langskomen, maar de behoefte gaat toch vooral uit naar middelen om het ongemak te verminderen. Dit is een logische reactie; wie pijn heeft wil daarvan af, net zoals je het hoesten wilt onderdrukken, zodat je ’s nachts weer normaal kan slapen.
Verkoudheid is vooral een verzwakking van het immuunsysteem en de kern van je dit deel van je gezondheid bevindt zich in de darmen. Dus hoe gek het ook klinkt: dáár zou je dus eigenlijk je verkoudheid aan moeten pakken.
In onze darmen bevinden zich een leger bacteriën die ziektes willen tegenhouden om verder ons lichaam in te gaan. Een verkoudheid is een signaal dat het leger er onvoldoende in slaagt om ons te beschermen en dus is het zaak om de Groene Baretten weer op mankracht te brengen.
Hoe? Met probiotica.
Probiotica zijn als supplement verkrijgbaar bij drogisterijen en natuurvoedingswinkels, maar ook met voeding kun je uitstekende ondersteuning bieden. Met name gefermenteerde voedingsmiddelen hebben probiotische eigenschappen. Fermentatie is een proces waarbij suikers door bacteriën en gisten in goede bacteriën worden omgezet. Dit zorgt voor toename van het aantal gunstige bacteriën (probiotica) in de darmen. Bij gefermenteerde voedingsmiddelen kun je denken aan zuurkool, kefir, karnemelk, Kombucha thee, Tempeh (lijkt op Tofu maar is gemaakt van gefermenteerde sojabonen), Miso (gefermenteerde Japanse sojabonen met zout en koji).
Sommige bovenstaande producten klinken exotisch en roepen al snel de vragen op hoe je het kan verwerken en waar je het kunt kopen. Alle genoemde artikelen zijn bij natuurvoedingswinkels verkrijgbaar en wie het internet opduikt kan veel verschillende recepten vinden om de producten in te gebruiken. Tempeh en Miso zijn bijvoorbeeld uitstekend te gebruiken als basis voor je favoriete soep. Gebruik de Miso dan ter vervanging van je bouillonblokje (sowieso een goed idee…). Voor een ‘bite’in je soep de Tempeh eerst even aanbakken. Met deze basis kun je bijvoorbeeld de gezonde pompoen nemen om je soep verder smaak en kleur te geven, afgetopt met peterselie of koriander.
Lekker hoor… zo’n bordje gezonde bacteriën!
2018-01-26
Zadeltassen DNA
Er is niet aan te ontkomen:
Nederland gaat weer aan de goede voornemens. Er wordt driftig hardgelopen, gestopt met roken en gezond gegeten. Nu kun je jezelf de vraag stellen: waarom ga je gezonder eten? Om af te vallen of om energieker te leven?
In deze tijd van het jaar is de eerste van de twee vaak doorslaggevend want het kerstvet moet eraf. Waarom de ene persoon trouwens na een week lang bleekselderij knagen weer als een welgevormde den door het leven kan en de ander na twee maanden zweten tijdens de Zumba er nog steeds als een ronde buxus uitziet… het blijft een raadsel.
Vele onderzoeken hebben inmiddels uitgewezen dat snel afvallen minder handig is omdat dit vaak van tijdelijke aard is. Daarnaast geven de zogenaamde ‘crash’ diëten een grote kans op het jojo-effect omdat het lichaam gedurende een periode heel weinig voeding binnen krijgt. Je lijf krijgt een seintje er weinig voedsel beschikbaar is en dat het daarom zuinig aan moet gaan doen met energie; hierdoor zal er weinig verbrand worden. Ondertussen slaat het lichaam zoveel mogelijk voeding op. Wanneer het crashdieet eindigt zal het lichaam zoveel mogelijk van het eten op gaan slaan als vet, omdat het geleerd heeft dat er ook schaarser tijden aan kunnen komen. Wat normaal verbrand zou worden, word nu dus als extra vet opgeslagen en het gevolg is dat men juist weer meer aankomt in gewicht.
Ikzelf ben ‘gezegend’ met een setje zadeltassen aan de zijkant van mijn bovenbenen en ik vrees dat een groot aantal nichtjes van mij dit cadeau ook genetisch hebben meegekregen. Als ik mezelf weer tot sporten zet slinken de dijen gelukkig wel, maar strakke staken worden het eigenlijk nooit. Nu kan ik daarover mopperen en mezelf dagelijks kwellen op loopbanden en trilplaten, of ik kan mijn lijf nemen voor wat het is; ouder, wijzer en iets gevulder.
Waarom dan wel sporten en gezond eten? Omdat ik er zo van opknap! Goede voeding en bewegen doen iets met mij. Ik word er (meestal) blij van, heb minder lichamelijke kwaaltjes, ik slaap beter en ik heb meer energie.
Eigenlijk zul je deze effecten bij iedereen tegenkomen die besluit op de gezondere toer te gaan. En als dat dus je uitgangspunt is, in plaats van het streven naar een Doutzen Kroes-achtig lichaam, zul je merken dat het op de lange termijn niet als een opgave voelt.
En weet je, als bonus ga je er stiekem toch ook nog mooier uitzien…
2018-01-26
Korte Kicks
Vorige week verscheen er een artikel in de kranten dat kinderartsen een verbod willen op energiedrankjes voor minderjarigen. Zij zien een stijging van jongeren die door het drinken van de oppeppende drankjes op de eerste hulp terecht komen, omdat het gebruik ervan sterkt toeneemt. Maar wat maakt nou dat energiedrankjes zo populair zijn?
Allereerst zijn ze sterk op de markt gezet. Noem een stoer en snel evenement en om welke sponsor kun je niet heen? Juist: De welbekende Rode Stier. Pubers en tieners zullen hiermee eerder geassocieerd willen worden dan met sinaasappelsap, want imago is alles!
Een bezoek aan de website van eerdergenoemde levert de lollige stelling dat hun “functionele drank kwalitatief hoogwaardige ingrediënten bevat”. Fijn, dan weten we in elk geval dat ze hun best doen om het drankje zo goed mogelijk te laten slagen. Begrijpelijkerwijs willen ze ons vooral attent maken op de gunstige effecten van hun ingrediënten en in bemoedigend taalgebruik leggen ze ons graag uit hoe gezond deze dus voor je zijn. Zelf het water in het drankje komt uit de Alpen gestroomd. Heel fijn….
Wat uitblijft is de informatie over de eventuele negatieve gevolgen voor je lijf en dan vooral voor dat van opgroeiende kinderen en jonge volwassenen. Want die effecten zijn er!
Een blikje energiedrank van 250 ml bevat gemiddeld 80 mg cafeïne en bevat daarmee bijna net zoveel cafeïne als een kopje filterkoffie (85 mg). Na 10 minuten bereikt de cafeïne je bloed; de hartslag en bloeddruk gaan omhoog en kort daarna behaalt de cafeïne een piek in je bloed. Je voelt je een stuk alerter en meer geconcentreerd. Na een uur krijgt je lichaam een dip omdat het effect van de cafeïne stopt. Je energieniveau daalt en het duurt vervolgens gemiddeld 12 uur voordat de cafeïne volledig uit het bloed is verdwenen.
Omdat na een uur de dip en het bijhorende vermoeide gevoel intreden nemen veel jongeren opnieuw een blikje energiedrank en dit proces herhaalt zich nog een aantal keer per dag. Omdat de cafeïne pas na 12 uur volledig uit het lichaam is wordt deze dus als het ware ‘gestapeld’ en dat is een enorme belasting voor het hart, lever en de nieren. Tel daar de 26 gram suiker (lees: 6 ½ suikerklontjes) per blikje op, die zorgt dat het drankje ook nog eens heerlijk onschuldig smaakt.
Ik begrijp wel waarom kinderartsen aan de bel trekken… en we mogen toch aannemen dat zij het goed met onze jeugd voor hebben, nietwaar? Toch besluit het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) dat een verbod niet de oplossing is. Er staat immers op een blikje vermeld dat het niet geschikt is voor kinderen en daarmee zijn ouders, scholen en sportverenigingen vervolgens verantwoordelijk voor de voorlichting hierover. Gut, daar gaan we weer… stel je voor dat je als ministerie eens positie inneemt en een impopulair verbod invoert. Nee liever ingaan tégen het advies van artsen dan de voedingsindustrie tegen de haren instrijken. Nederlanders laten zich niet graag een verbod in de maag splitsen, dat klopt. Een ministerie zal zich dus wel tien keer bedenken voordat het de burgers tegen zich in het harnas jaagt en schuift de verantwoordelijk dus liever van zich af. Het ministerie gaat voorbij aan het feit dat energiedrankjes zo bizar goedkoop zijn. Met een bodemprijs van onder de 0,50 eurocent zijn ze goedkoper dan een flesje bronwater. Daarmee is de keuze voor een puber makkelijk gemaakt en is het voor ouders niet meer te controleren of te sturen. Want als de drankjes zo makkelijk en goedkoop verkrijgbaar zijn is de rit naar de supermarkt in de ‘grote pauze’ een feit. Het is inmiddels ook al een bekend plaatje geworden: de jongere met in de ene hand een blikje energy en in de andere de mobiel. Korte en snelle kicks voor het grijpen; dat is toch té verleidelijk.
Dat steeds weer andere belangen dan de gezondheid voorop moeten staan verbaast me al niet meer, slechts verontwaardiging en bezorgdheid blijven over…
2017-12-14
Afschuifmoestuin
Alle basisscholen moeten een moestuin krijgen’, was de kop van diverse kranten vorige week woensdag. Als medewerker van een basisschool én zelfbenoemde voedingsfanaat kon dit artikel niet aan mij voorbijgaan, dus sloeg ik enthousiast aan het lezen.
Het idee komt van D66-Kamerlid Tjeerd de Groot omdat hij kinderen graag wil bijbrengen waar hun eten vandaan komt; dit zou ertoe leiden dat kinderen gezonder gaan eten. Ik werd in eerste instantie erg vrolijk van het artikel, want dat er een probleem is met overgewicht, diabetes en andere aan voeding verwante aandoeningen, is een ding dat zeker is.
Toch bekroop mij ook de gedachte waarom de verantwoordelijkheid hiervoor bij scholen gelegd moet worden. Is fatsoenlijk eten niet in de eerste plaats een taak van de ouders? Wat men thuis in de basis mee krijgt zal pas echt beklijven… niet wat door ‘derden’ wordt opgelegd. Aan de andere kant: alle beetjes helpen en voedingseducatie zou eigenlijk al veel langer een vast onderdeel van het lesprogramma moeten zijn.
Waar mijn ‘allergie’ vandaan komt is het feit dat wanneer er in de maatschappij een probleem opdoemt, de basisscholen hiermee aan de slag mogen gaan. Niet de ouders maar de scholen!
Een basisschool dient nu te onderwijzen in de volgende reguliere vakken: Nederlands (spelling, begrijpend lezen, technisch lezen, woordenschat en taalbeschouwing), Engels, rekenen en wiskunde, oriëntatie op jezelf en de ander (aardrijkskunde, geschiedenis, biologie, verkeer -en staatsinrichting), kunstzinnige oriëntatie (muziek, tekenen, handvaardigheid en drama), bewegingsonderwijs, seksuele voorlichting, wetenschap/techniek en burgerschap. Dit lijstje in beschouwing nemende kan het op z’n zachts gezegd een uitdaging genoemd worden om hier het aanleggen en onderhouden van een schoolmoestuin en de theoretische en praktische lessen over voeding aan toe te voegen. Begrijp me niet verkeerd: ik ben een groot voorstander van voedingsonderwijs aan kinderen en ik denk ook dat je daar het best zo vroeg mogelijk mee kan beginnen. Dit echter wederom op het bord van de leerkracht schuiven zorgt er alleen maar voor dat er andere vakken in het gedrang komen…. en dat mag dus ook weer niet van de onderwijsinspectie.
Gisteren staakten de leerkrachten van de basisscholen in Nederland. Dit is dus waarom. Leg niet steeds meer verantwoordelijkheden neer bij leerkrachten. Waarom niet? Omdat zij die zo akelig serieus nemen. Moet er zwemonderwijs komen? De juf gaat wel aan de rand van het zwembad zitten. Hebben we culturele problemen in onze samenleving? De meester stelt er een maatwerk lesprogramma voor op. Met de huidige uitdagingen van de sociale media zie ik prachtige lessen over normen en waarden hierover voorbijkomen… U vraagt: de leerkrachten draaien! Maar je kan
niet eeuwig blijven vragen toch?
Ik vermoed dat de gemiddelde leerkracht het idee van voedingsleer zal toejuichen. Maar zorg dat je als overheid eerst naar de leerkrachten luistert en niet opnieuw een idee er doorheen drukt. Stel hierbij dan de vraag hoe de juffen en meesters het voor zich zien.; wedden dat er dan iets verteerbaars tevoorschijn komt….
2017-11-29
Snoep-goed?
Zaterdagmiddag 13.00 uur: in de verte is het geluid van een naderende stoomboot te horen. Om me heen zie ik gespannen gezichten en ouders die wanhopig proberen hun kroos te niet in de koude wateren van de Gouwe te zien verdwijnen. Het is namelijk best druk op dorp; de Sint is in aantocht, vergezeld van dartele pieten en een boot vol snoep.
Dat laatste viel al weken niet te ontkennen trouwens want we mogen ons tegenwoordig al vanaf september volstoppen met een keur aan Sinterklaaslekkers. Het assortiment groeit elk jaar, want naast het gewone strooigoed kun je je ook tegoed doen aan pepernoten in truffelvorm, kruidnoten gedoopt in veganistische chocolade of marsepein aardappeltjes. Het is een bonte boel in de winkels.
Nu kunnen er redenen zijn dat je deze zoete inval niet zo ziet zitten: je bent misschien zelf niet zo’n zoette knager of je vindt het fijn als je kind niet in de gordijnen klimt vanwege een suikerkick. Voor deze mensen of degenen die gewoon nieuwsgierig zijn, hierbij een fijn recept. Ook hiervan niet meteen de hele voorraad in één keer in je wangzakken proppen, maar lekker van genieten. Zowel van het samen maken als het opeten. Veel plezier ermee!
Je hebt nodig: 120 gram speltmeel, 80 gram amandelmeel, 50 gram kokosbloesemsuiker (verkrijgbaar bij natuurvoedingswinkels), 5 tl speculaaskruiden, 5 el vloeibare kokosolie, 2 -3 el (plantaardige)melk, snufje zout en een theelepel vanillepoeder (geen vanillesuiker!).
Verwarm de oven voor op 175 graden en bekleed een bakplaat met bakpapier.
Meng alle ingrediënten in de keukenmachine tot een mooi enigszins plakkerig mengsel; als het deeg nog te droog is kun je nog wat extra melk toevoegen. Kneed het deeg nog even flink met je (vochtige) handen en vorm er vervolgens kleine balletjes van die je verdeel over de bakplaat. Druk ze lichtjes aan zodat ze aan de onderkant plat worden (en dus niet over je bakplaat rollen). Zet het 15-20 minuten in de voorverwarmde oven, totdat de kruidnoten lichtbruin kleuren. Als ze uit de oven komen voelen ze nog wat zacht aan, maar als ze afkoelen worden ze vanzelf knapperig.
Met het beslag kun je leuk variëren. Voeg bijvoorbeeld eens wat rauwe cacao toe tijdens het mengen in de keukenmachine of doe er wat vermalen nootjes doorheen. Bestrooien met kokosrasp maakt het wat feestelijker. Tenslotte: je kunt de kokosbloesemsuiker in het recept ook vervangen voor ahornsiroop of honing.
Snoep lekker!
2017-11-05
Broodnodig?
Gisteren stond ik bij de broodafdeling van de supermarkt. Een wat oudere dame pakte een brood, trachtte de verpakking te lezen, zuchtte, legde hem weer terug en pakte een andere zak met brood. Dit herhaalde zich een paar keer en uiteindelijk liep ze met drie verschillende broden verder naar de zuivelafdeling. Ik hoop dat de arme dame haar zuivelkeuze al van tevoren bepaald had, anders kan het nog een langdurige kwestie zijn geworden.
Het valt ook niet mee. Want er is nogal wat te kiezen tegenwoordig: wit, bruin, volkoren, meergranen, met zaden en pitten, koolhydraatarm, vetarm, glutenvrij, biologisch, ambachtelijk en mijn eeuwige binnenpretje: wit brood met vezels (huh?).
Met de berichtgeving van tegenwoordig over gluten is het helemaal niet meer te volgen. Is brood nou wel gezond of niet? Hierbij (hopelijk) wat licht in duister broodland…
Brood heeft maar een paar ingrediënten nodig: meel, water, zout en rijsmiddel (gist of desem). Meel komt voort uit behoorlijk wat soorten graan, waarvan de bekendste tarwe is. Alle graansoorten worden op dezelfde manier verwerkt: het wordt vermalen en gezeefd, waardoor het meel wordt. Hoe vaker je het meel zeeft, hoe meer het aan voedingswaarde verliest. Volkorenmeel bevat de hoogste voedingswaarde, bloem de minste want dit is het vaakst gezeefd. Daarvan uitgaande is het verstandig om brood te kopen met zoveel mogelijk volkorenmeel erin en zo weinig mogelijk bloem.
Er zijn dus meerdere graansoorten waar meel van gemaakt wordt. Spelt is sterk in opkomst (en inmiddels niet meer aan te slepen) en veel mensen denken onterecht dat er geen gluten inzitten. De gluten zitten er wel in, maar zijn iets makkelijker te verteren, omdat spelt minder gevoelig is voor kunstmest.
Maar wat heeft kunstmest nou met gluten te maken?
Kunstmest zorgt dat er meer gluten in het graan aangemaakt worden. Dit is fijn voor de bakker want dit zorgt voor meer luchtigheid in het brood. Minder prettig voor ons want deze gluten zijn lastiger te verteren. In biologisch brood zijn sowieso minder gluten aanwezig, omdat deze granen niet met kunstmest behandeld mogen worden.
Graan heeft ook een legertje soldaten in de korrel: fytinezuur. Dit stofje verdedigt de plant tegen insecten maar heeft als minder leuke eigenschap dat het mineralen aan zich bindt. Mineralen die dan dus niet meer in ons lichaam terecht komen. Dat fytinezuur moet ook nog worden afgebroken en dit kan alleen door middel van een lange rijs-tijd. Helaas krijgt het gangbare brood dit lange rijsproces niet en blijft de fytinezuur onuitgenodigd in onze darmen rondhangen.
Waar doe je nou goed aan dan? Het beste is als je kiest voor volkorenbrood dat gebakken is met biologisch meel en zo’n acht uur rijs-tijd heeft gehad, zoals zuurdesembrood. Lees het etiket en als je een lijst met niet uit te spreken toevoegingen tegenkomt kun je hem rustig terugleggen: brood heeft dat niet nodig! En dan heb ik het niet over zaden, pitten en andere leuks, dat maakt je brood juist alleen maar smakelijker en vrolijker (al moet je soms wel een tijdje peuteren om de maanzaadjes weer uit je gebit te krijgen).
Even speuren dus en daarna lekker genieten van je gezonde oer-Hollandse bammetje met kaas…
2017-10-13
Vegavage misleiding?
Ik eet vegetarisch. Op zich niks geks; er zijn er zelfs meer van, maar ik kies er wel voor om mijn gezin niet onder te dompelen in mijn behoeftes en overtuigingen. Dat betekent dat zij geregeld (biologisch) vlees krijgen en dat het merendeel van de week gevuld wordt met vrolijke vegetarische gerechten. Meestal wordt het vlees niet gemist in de maaltijd, want ik denk dat het een misvatting is dat alleen vlees een maaltijd werkelijk compleet maakt.
Maar goed, in een ouderwetse lasagna wil dochterlief heel graag gehakt en om nou voor mezelf een aparte schotel te maken gaat me te ver. Het gehakt er op mijn bord uitpeuteren maakt dat er van mijn zorgvuldig ‘gelaagde’ pasta weinig appetijtelijks overblijft, dus biedt vegetarisch gehakt een oplossing.
Ik vind het wel handig dat er in het ‘vegavak’ in de supermarkt dus duidelijk wordt gemaakt waar het betreffende soja- of lupineproduct mee vergeleken kan worden. Dat we niet met ‘echt gehakt’ te maken hebben maakt de verpakking wel duidelijk; er staat namelijk met koeienletters ‘VEGETARISCH’ geschreven. Dat vegetarisch weinig met vlees te maken heeft, maar slechts een benadering maakt in die richting, mag toch helder zijn met deze formulering, nietwaar?
Maar nee. Het mag niet meer want Vegetarische Slager: je misleidt de consument!
Een rondje bij verschillende Boskoopse grootgrutters leert al snel dat ‘verpakkingland’ één grote misleiding is. Allereerst heb je een multifocale bril nodig om de kleine letters te kunnen lezen en als je daar dan in lijkt te slagen dan is er niet door de technische taal heen te komen. Termen als: glucosestroop (= suiker), gistextract (= de smaakversterker E621), natuurlijk aroma (kan echt alles zijn….), maken niet dat je nou écht weet wat er in je zak chips of smeltjus zit. Maar hé, het staat erop, aan de consument om het te ontcijferen. Daarentegen is de titel ‘vegetarische kipstuckjes’ volgens de NVWA voor een consument niet te doen. Hmmmm, spreken we hier van dezelfde instantie als het eierenschandaal? Volgens mij was gebrek aan informatie juist hier het grootste punt van kritiek en dit instituut maakt zich druk om misleiding? Klinkt mij in de oren als een geval: ‘pot verwijt de ketel’…
Maar goed, het mag niet meer. Arme vegaslager Jaap; hij moet dus creatief gaan naamhuishouden en ik help hem graag een stukje op weg:
Vegetarische kipstuckjes wordt voortaan: “Blokjes die smaken naar onze kakelende gevederde eileggende tweevoeters, maar het niet zijn!”
Of in het geval van de Vegetarische Schnitzel: “Lapje dat lijkt op de Duitse gepaneerde deurmat maar niet van vlees gemaakt is”.
Wordt het daarmee duidelijker denkt u?
2017-10-13
Vette Les
Onlangs kwam tijdens mijn Vegagezonde Kookworkshop het onderwerp kokosolie ter sprake. Ik merkte dat er nogal wat misverstanden over bestaan en dan vooral over het gebruik ervan.
Sinds de lancering van het kokosvet in de westerse markt leeft bij sommige mensen het idee dat het verstandig is om uitsluitend deze olie te gebruiken en alle andere boters en oliën uit de keuken te weren. Kokosolie is inderdaad een mooi product. Het is lang houdbaar, kan goed verhit worden en geeft een bijzondere smaak aan, bijvoorbeeld, wokgerechten.
Kokosolie wordt gemaakt van (jawel!) kokosnoten; om precies te zijn van de ocra, het vruchtvlees van de kokosnoot. Deze ocra wordt gedroogd en hieruit wordt olie geperst. Net als bij olijfolie bevat de eerste persing, de ‘virgin’ olie, de meeste voedingsstoffen, want als je het restant van de eerste ronde nog een keer door een pers haalt komt daar weliswaar olie uit, maar een groot deel van de vitamines en mineralen zijn in de eerdere persing achtergebleven. Er is ook een ontgeurde variant te koop, welke prettig is als je de smaak en geur van de kokosolie liever niet in je gerecht terug vindt (als ik eerlijk ben vraag ik met dan af waarom je überhaupt kokosolie wilt gebruiken, maar dat terzijde).
Voor de ontgeurde olie wordt de gedroogde copra bewerkt voordat het geschikt is voor consumptie. Hiermee wordt de zogenoemde RBD kokosolie gemaakt, wat staat voor refined, bleached, deodorized. Deze olie wordt geraffineerd, gebleekt en ontgeurd en verliest tijdens dit proces ook weer een gedeelte van zijn voedingsstoffen. Zoals gezegd heeft deze olie als voordeel dat het weinig geur en smaak heeft, maar het nadeel is dat alle chemische bewerkingen ervoor zorgen dat je lichaam een dergelijke olie moeilijker kan verwerken en dat er dus beduidend minder gezonde voedingsstoffen inzitten.
Kokosolie is een verzadigd vet. Nu niet meteen in paniek raken; ook deze vetten heeft ons lichaam nodig. Verzadigde vetten vergroten de opname van calcium, zijn bouwstoffen voor onze celmembranen en een belangrijk onderdeel van ons immuunsysteem. Het is echter wel verstandig om het gebruik van verzadigde vetten, zoals kokosolie, roomboter en ghee, af te wisselen met onverzadigde vetten. Hierbij kun je denken aan olijfolie, sesamolie, zonnebloemolie, enz. Met name olijfolie en sesamolie zijn geschikt om te verhitten, maar laat je niet verleiden tot het kopen van de speciale ‘bakolijfolie’ omdat deze mindere kwaliteit is.
Tot slot: er is een verschil in verhitting. Wanneer je roomboter of ghee voor bakken wilt gebruiken zet je de pan op het vuur en doe je meteen de boter erbij. Zo kun je zien wanneer de boter lichtbruin is voor gebruik en voorkom je dat het verbrandt. Bij de minder stabiele olijfolie en sesamolie is dat net andersom: dan laat je de pan eerst warm worden (niet laten walmen), doe je de olie erin en voeg je meteen je product toe. Op die manier koelt de olie weer terug en blijven de gezonde eigenschappen van de olie behouden. Ik wens je veel gezond bak- en braadplezier!
2017-09-09
Ochtendgejaag
Maandagochtend na de vakantie: het ochtendgejaag is begonnen. Opstaan, aankleden, eten, lunchtrommeltjes maken, tassen inpakken, tanden poetsen, kind uitzwaaien en in de auto naar het werk. Het allerlekkerste aan de schoolvakanties vind ik dat er niet gehaast hoeft te worden. Kleden we meteen aan of vanmiddag om drie uur pas? Ontbijten we makkelijk of maken we er werk van? Van ochtendstress is geen sprake… heerlijk!
Als ik ga stressen ben ik geen leuk mens dus bij een knorrige moeder in de ochtend heeft niemand baat. Ik heb mezelf dan ook aangeleerd om zoveel mogelijk de avond tevoren alvast voor te bereiden: de havermout zet ik in de week zodat deze alleen nog maar verwarmd hoeft te worden
of ik kies vast fruit uit voor de smoothie van de volgende ochtend. De drinkflessen worden gevuld en ik zet klaar wat er in de lunchtrommel moet. Ik probeer de lunch zoveel mogelijk af te wisselen omdat is gebleken dat onze dochter dan beter en sneller eet op school. Aan dat variëren heb ik niet perse heel veel meer werk, het vraag alleen wat planning. Een paar voorbeelden:
Af en toe eten we volkorenpannenkoeken. Daar bak ik er dan extra van en die vries ik per portie in. Besmeerd met een beetje roomkaas en belegd met kipfilet of avocado (met citroensap anders wordt ie bruin) is het een ware traktatie. Uiteraard kun je er ook (suikerarme) jam op doen, maar avocado is nou nét even wat gezonder.
Bakliefhebbers kunnen groentenmuffins maken. Vervang in je reguliere muffinrecept het bloem voor meel en voeg bijvoorbeeld spinazie toe aan het beslag. Hapt lekker weg!
Op internet zijn veel recepten voor bananenbrood te vinden; heerlijk als tussendoortje of als lunch besmeerd met wat noten/pindakaas. Kinderen zijn hier doorgaans dol op. Tegenwoordig kun je crackers in alle soorten en maten vinden. Probeer te gaan voor de volkorenvarianten met weinig onnodige toevoegingen. Geef daar los wat rauwkost of geschaafde appel bij (ook weer wat citroensap doorheen doen) en je hebt een heerlijk frisse lunch. Tenslotte: varieer met rauwkost en fruit in het trommeltje. Op deze manier krijgt je kind weer wat van haar of zijn dagelijkse benodigde hoeveelheid vezels en vitamines binnen en je went ze ook aan dat met name groenten ook op andere momenten van de dag gegeten kunnen worden. Handig en leuk hierbij zijn de lunchboxen met aparte vakjes of met een dubbele bodem.
Deze dingen klinken misschien bewerkelijk. Maar als je op een druilerige zondag even lekker met je kind aan het bakken slaat en je vriezer hiermee vult, maak je het jezelf juist daarna extra makkelijk en scheelt dat veel gejaag en gemopper in de ochtend…
2017-08-11
Vakantievitaminen
Vakantie; ik heb lang naar uitgezien…. En dan vooral naar de Franse wijntjes, kaasjes en stokbroden.
Nu heeft de ervaring me geleerd dat ik de eerste week de Franse langwerpige broden bij het ontbijt nog héérlijk vind, maar dat ze daarna rap beginnen te vervelen. Nu ben ik normaal niet van het witbrood maar ik vind dat het bij Frankrijk hoort, dus dien ik het te eten. Idioot natuurlijk. Je gaat ook niet op je vakantie in China elke dag pekingeend eten.
Het komt hier op neer: ik wil toch wel graag kind, man en mezelf van wat vitaminen voorzien in de vakantie en witte broden met brie en worst helpen daar niet bij. Een paar dingen zijn dan wel handig:
Op lokale markten is veel te krijgen. Naast de gebruikelijke groente/fruit, worst- en kaaskramen vindt je er ook zuidvruchten, noten/zaden en zuivel. Laatstgenoemden geven bijvoorbeeld een heerlijke frisse ontbijtcombinatie.
Zet bij de lunch rauwkost op tafel. Komkommer, tomaat en paprika maken je stokbroodje lekker fris en kleurrijk. Van de restanten kun je Gazpacho maken (koude groentesoep).
Tot slot: zet een mooie mand met fruit op je (camping)tafel. Niet teveel in één keer, anders eet je meer vlieg dan fruit. Het is helemaal leuk als je eerst met elkaar de lokale fruitboer een bezoek brengt; heb je meteen een leuk uitje te pakken.
Geniet en bon voyage!
2017-06-21
Eierkoekfrisbee
Langzaam lijkt het bewustzijn over onze voeding te groeien. Traktaties worden minder zoet en in de pauzetrommeltjes op school is steeds vaker fruit te vinden. Ook water lijkt voor meer kinderen en volwassenen ‘normaal’ te worden, zonder het voorafgaande commentaar: ‘getver, daar zit geen smaak aan’.
Dit positieve fenomeen uitte zich de afgelopen week ook in de avondvierdaagse. Deelden scholen vroeger vooral felgekleurde limonade en spekkies uit, deze keer werd er ook water, fruit en kaas/worst uitgedeeld. Ik vond het een vrolijk plaatje om kinderen met een stuk watermeloen uit hun mond langs te zien huppelen, in plaats van de gebruikelijke lollystokjes. Natuurlijk waren de eierkoeken ook weer van de partij (om als frisbee te worden gebruikt), maar de balans wordt
beter.
Sommige ‘tradities’ kun je misschien ook beter niet veranderen; ik vrees dat menig wandelaar van de leg zou zijn als de eierkoeken zouden ontbreken op maandagavond.
Het hoeft ook niet meteen allemaal anders en snoep hoeft ook niet in de ban. Maar als we dan tijdens een sportief evenement toch willen snacken lijkt iets met weinig of geen suiker meer
voor de hand te liggen. Het is mooi om te zien dat deze boodschap tot steeds meer mensen begint door te dringen. Kinderen leren letterlijk en figuurlijk van ons hoe ze moeten eten en als scholen daarin het voortouw nemen zijn we goed op weg!
2017-06-16
Cola vs Verse Jus
Sinds het Voedingscentrum het verband heeft gelegd tussen cola en versgeperste jus d’orange kom ik de vergelijking vaak tegen. Toch is er een verschil…
Cola bestaat vooral uit geraffineerde suiker, wat inhoudt dat de suiker chemisch bewerkt is. Verder bevat het E338 fosforzuur (smaakversterker en conserveringsmiddel), E150d sulfiet-ammoniakkaramel (kleurstof), Arabische gom (voor de structuur) en cafeïne (om wakker te blijven). De light -en zero varianten bevatten weinig tot geen suiker, maar hebben in plaats daarvan het omstreden zoetmiddel aspartaam.
Jus d’orange is wat het is: sap van de sinaasappel met vitamine C. Het bevat inderdaad suiker, maar dit is onbewerkte vruchtensuiker. Het klopt dat de effecten op onze bloedsuikerspiegel van de suikers in cola en verse jus d’orange nagenoeg hetzelfde zijn. Echter, de suiker moet ook nog door het lichaam afgebroken worden en dat is complexer met geraffineerde suiker dan met de onbewerkte suiker in de verse jus d’orange. Kortom: je lichaam heeft het met cola, naast het verwerken van de ‘suikerpiek’ ook druk met het afvoeren van de andere ingrediënten. En daarin verschillen de cola en jus dus wel degelijk.
Wat mij vooral stoort in de conclusie van het Voedingscentrum is het gebrek aan aanvullende informatie. De statement wordt de wereld ingebracht en daar mag je het als goedbedoelende ouder dan mee doen. Denk je je puber een gezond alternatief te bieden, kun je gaan verdedigen dat er toch echt wel een verschil zit tussen beide drankjes. Want ik weet niet hoe het jullie vergaat, maar cola of verse jus bij het ontbijt; dat is toch niet hetzelfde…?
2017-05-17
Keuzevrijheid
Ieder heeft zo z’n voorkeur voor oranjegebak op koningsdag. De keuze is ook reuze want de bakkers worden elk jaar creatiever. Ik vind het er wel ingewikkelder op geworden. Want tijdens het wachten in de hongerige rij was ik al acht keer van gedachten veranderd: Mmm lekker tompoucen, of toch maar de oranje bananenschuitjes? Hoewel, een moorkop is ook lekker en die slagroomsnit ziet er ook goed uit zeg…. O kijk nou, ze hebben ook oranje Boskoopse Tuintjes. Leuk! Tegen de tijd dat ik aan bestellen toe was had ik een assortiment in gedachten waarmee ik de halve Zuidkade op de koffie kon vragen.
Keuzevrijheid… dat willen we blijkbaar. Naar de schappen in de supermarkten te oordelen tenminste, want de tijd van één soort muesli, koffie of yoghurt ligt ver achter ons. Sterker nog: ik zou geen artikel op kunnen noemen waarvan maar één soort te koop is. Hoe zouden de winkels eruit zien als er van alles maar één merk of soort zou zijn? In elk geval overzichtelijker; in de winkelschappen én in mijn hoofd. Het scheelt ook een boel leeswerk. Want als je net als ik een etikettenfetisj hebt, kan een winkelbezoek nogal tijdrovend zijn.
Ik ben daarom ‘artikelvast’ geworden. Is een artikel voor mij goed? Lekker bij blijven en dus niet in elke marketingverleiding trappen. Tenzij ik tijd heb om het etiket te lezen…
2017-04-24
Zinvol eten
Onlangs verloren wij een dierbare vriend aan een terminale ziekte. Voeding speelde met name tijdens zijn ziekte een belangrijke rol en dan zou je gemakkelijk achteraf kunnen zeggen dat al dat gezonde eten zinloos is geweest. Ik denk van niet.
Zijn lichaam was overgeleverd aan artsen; chemotabletten, morfine, hormoonremmers, …, waardoor z’n lichaam langzaamaan niet meer als het zijne voelde. Voeding gaf hem een beetje de controle terug, want dit kon hij zelf regelen. Het gaf hem op kleine schaal het gevoel ´in charge´ te zijn.
Daarnaast bracht het zijn lijf meer in balans. Waar de medicijnen hem energie kostten, bracht de zorgvuldig afgestemde voeding juist weer energie naar binnen en werden zijn overbelaste organen ondersteund. Wanneer eten hem lukte was het ook echt genieten geblazen. De eenvoudigste dingen konden een smaaksensatie bij hem teweeg brengen en hij voelde ook haarfijn aan wat zijn spijsvertering kon verdragen. De ene keer koude vloeibare voeding, de andere keer juist warme kruidige gerechten. Zelf klaargemaakt of met liefde door anderen gemaakt. ’s Ochtends iets meer eten dan ’s avonds, of juist precies andersom. Hij had er bijna een dagtaak aan.
De voeding ging zijn leven niet redden, dat wisten we allebei. Maar het bracht hem troost om goed te eten en juist dat aspect gaf hem hoop. Eten voor troost en houvast; zeker niet zinloos…
2017-02-24
Namidagse verleidingen
Donderdagmiddag half vijf; vanuit de wijk Kerk & Zanen in Alphen rijd ik richting N11. Ik passeer een fabrieksbakkerij en de geur van vers gebakken brood bereik mijn neusgaten. Direct laat mijn lichaam me weten dat het wil eten… nu! Mijn speekselklieren worden ook alvast geactiveerd voor het geval er op korte termijn ook daadwerkelijk iets te knabbelen valt en loopt me dus letterlijk het water in de mond.
Een mooi systeem: onze hersenen krijgen het ‘ik heb trek’-signaal en daarmee wordt in het lijf alles in stelling gebracht. Op zich reuze handig… als er op dat moment een maaltijd in de planning staat. Maar als je de maaltijd pas twee uur later bedacht hebt en er eerst nog een bezoek aan de supermarkt aan vooraf moet gaan, heb je een probleem.
Want daar sta je dan met je klepperende zintuigen in een walhalla aan snaaiverleidingen. Zie dan nog maar eens uit de gevarenzone te blijven: daar waar de zakken chips ons zielig aankijken. Er is echt wel wat zelfbeheersing nodig om naderhand niet thuis met onbruikbare voedingsmiddelen opgescheept te zitten. Mannen lijken hier trouwens nog beter in te zijn. Het boodschappenlijstje wordt weliswaar keurig opgevolgd, maar blijkt aan het einde van de rit wonderlijk genoeg langer te zijn geworden.
Ik kan er maar één tip aan wagen: stop een appel in jouw (en zijn!) tas.
2017-01-15
Vetopslag
Lekker hè, oliebollen. Maar ja, gefrituurd smaakt (nagenoeg) alles lekker, of beter gezegd: kunnen we veel verbloemen. Het bekendste voorbeeld hiervan is uiteraard patat. Want het enthousiasme waarmee menig kind z’n frieten verslind, staat in schril contrast met het gekwelde gezucht boven een bord gekookte aardappelen.
De voorliefde voor vet eten hebben we geërfd van onze voorouders; het zit in onze genen om vet te eten. Maar waarom eigenlijk? In vet eten zit veel energie. Vroeger moesten mensen jagen en verzamelen om aan hun eten te komen. Omdat men niet wist wanneer de volgende smakelijke mammoet om de hoek kwam, was het dus zaak om te zorgen dat men zichzelf goed volstouwde… Dat volstouwen gaat het snelst als je energierijk voedsel eet. Vet dus. Het was toen dus eigenlijk gezond om van energierijk vet voedsel te houden, want degenen die vet aten hadden hogere overlevingskansen.
Ha! Denken de frituurliefhebbers onder ons nu; ik kan er dus niets aan doen… Ja hoor; geef je jagende voorouders maar de schuld. Bedenk bij je volgende verlangen naar een patatje kapsalon dan dat we al een paar honderd jaar niet meer hoeven te jagen voor ons eten. En van ‘eten om te overleven’ is ook al een tijdje geen sprake meer. Laat het vet verzamelen dus maar achterwege. Zorg eerder dat snacken bijzonder is, dan krijg je ook geen ongewenst vetopslag…
2016-12-28
Kooktrots
Iedereen heeft zijn eigen manier om in de kerststemming te komen. De één struint kerstmarkten af om zich tegoed te doen aan glühwijn, de ander maakt van z’n huis een pretpark van ledverlichting en knipperende rendieren. Voor mij begint kerst op school.
Op de ochtend voorafgaand aan het jaarlijkse kersfeest op de Zevensprong in Boskoop, ging ik samen met de kinderen uit de klas van mijn dochter hapjes maken. Na een hoop snijden, schillen en kliederen eindigde ik uiteindelijk met een paar ovenschalen in de keuken om daar het voedsel van de andere scholieren in ontvangst te nemen. Kleuters met het meel nog op hun voorhoofd verschenen opgetogen aan het aanrecht om hun culinaire creaties te tonen en ieder kwartier kwam er wel een bovenbouwer checken of ik de Spaanse groententaart niet aan liet branden.
Die avond tijdens het feest zag ik kinderen rondlopen met die zelfgemaakte snacks en hun gezichten straalden zonder uitzondering iets prachtigs uit: trots!
Het plezier van iets zelf bedenken, uitwerken, klaarmaken en vervolgens met anderen delen zit er dus al op jonge leeftijd in. Eigenlijk raken we dat ook niet meer kwijt… kijk maar naar traditie van onze uitbundige kerstdiners. Al die uren zweten boven het fornuis doe je niet om vervolgens alles in je eentje op te peuzelen. Eten delen maakt gelukkig… kijk maar aan onze kinderen.
Tot volgend jaar!
2016-12-02
Verwarmende hap
Het rijp ligt op de Boskoopse bomen en de slootjes beginnen dicht te vriezen… voorzichtig begin ik te dromen van schaatstochten. Dat daar onvermijdelijk halfbevroren tenen en vingertoppen bij horen maakt niet uit; ijspret wil ik! Die ledematen ontdooien wel weer… Van nature houd ik niet van kou, dus wanneer ik na een schaatsexpeditie na veel gehannes mijn schaatsen van mijn voeten heb losgewrikt, wil ik opwarmen… en snel!
Chocomel met rum helpt, maar niet iedereen kan dit alcoholische goedje waarderen en het smaakt daarnaast ook eigenlijk vooral lekker in die combinatie. Gelukkig zijn er ook genoeg kruidentheeën verkrijgbaar waar je fijn van opwarmt. Vaak is hier kardemom, gember, kaneel en peper aan toegevoegd, dezelfde combinatie die een stoofschotel zo smakelijk maakt.
Trouwens, waarom smaakt een stoofpotje in de winter zo lekker en talen we er bij dertig graden niet naar? Vanwege de bereidingswijze (stoven), want gerechten die je stooft, grilt of braadt brengen meer warmte het lichaam in. Voeg vooral ook seizoensgroenten, zoals pompoen, toe aan je winterse prutje. De wintergroenten doen er namelijk langer over om te groeien en dit vergroot de verwarmende werking.
Nog een aanrader: warm ontbijten. Kook ’s ochtends wat havermout, voeg hier fijngesneden peer en een schepje kaneel aan toe; glijdt lekker naar binnen en smaakt heerlijk!
Op deze manier komt zelfs de doorgewinterde koukleum de vrieskou wel door…
2016-11-30
Feestdagensnoepgevoel
Het zal u niet ontgaan zijn: HIJ is weer in het land! Afgelopen zaterdag kwam met veel stoombootgeweld onze witbebaarde vriend weer onder de Boskoopse hefbrug doorvaren, opgewacht door honderden zenuwachtige kinderen. Heerlijk!
Op mijn werk begeleid ik een aantal kinderen die nog maar kort in Nederland zijn. Eén van hen vroeg mij in september: “over hoeveel nachtjes slapen komt Sinterklaas juf?”. Mijn leerling kwam hiermee omdat hij pepernoten in de winkels had zien liggen en dacht dat de stoomboot dan wel snel in zicht zou komen. Na het betere hoofdrekenwerk kwam ik uit op achtenzestig nachtjes… Het arme kind had twee bladzijden nodig om z’n aftelkalender te kunnen maken…
Ik weet niet hoe het jullie vergaat maar ik vind dat ‘vroege snoepen’ een beetje jammer. Wellicht klink ik nu hopeloos bejaard, maar ik weet nog dat ik me in mijn jeugd enorm kon verheugen op de intocht van de Sint… want dan kwamen ook de pepernoten! Hoe gaaf was het als mijn schoen weer volgestort was met kruidnoten en chocolade kikkers. Tegenwoordig zijn we in oktober al verzadigd van de pepernoten en zou je bijna vergeten dat dit snoep bij Pieten, schoorstenen en pakjesavond hoort. Snoepen is allang niet bijzonder meer; dat valt niet terug te draaien.
Maar pepernoten eten met Sinterklaas en paaseieren smikkelen met Pasen; juist dat speciale ‘feestdagensnoepgevoel’ gunnen we onze kinderen toch?!
2016-11-30
Oer-eetdrift
Onlangs las ik een artikel van een therapeut die wist te vertellen dat we teveel water drinken. Mochten we eerst aannemen dat het belangrijk is om ons lichaam gedurende de dag te voorzien van anderhalve liter vocht, volgens deze meneer is dit maar overdreven. Onze voorouders in de oertijd hadden namelijk ook niet altijd de beschikking over water….!?
Ik word een beetje moe van deze vergelijkingen. Niet dat ik nou persé tegen de hippe oerdiëten ben, alleen het voortdurend verwijzen naar mensen die ‘het 125.000 jaar geleden zo goed deden’ vind ik toch opmerkelijk. Gaan we de knuppels, berenhuiden en beperkt taalgebruik dan ook weer opnieuw invoeren?
De natuur heeft ons door de eeuwen heen van mooi voedsel voorzien. Dat we door de toename van de industrie verder van natuurlijk eten zijn afgeraakt is een feit, maar je kan je afvragen of we voor verbetering terug moeten naar de oertijd. Fatsoenlijk eten komt in eerste plaats neer op gezond verstand. Dus voedsel eten zoals het bedoeld is; zo weinig mogelijk bewerkt, bespoten en opgejaagd. Zuivel dus niet ‘verarmen’ door het (gezonde!) vet te verwijderen en vlees hoort niet
in plakjes met leuke berengezichtjes.
Dit weten we best, nu alleen nog besluiten om weer ‘normaal’ te gaan eten en drinken. Net als onze prehistorische voorouders, maar dan met de smaken en kennis (en het water) van nu…
2016-10-07
Vacuümlunch
Normaal ben ik er niet van, maar dit keer heb ik zegeltjes gespaard. Dat ik niet de enige was met een behoefte aan bakjes en een vacuümpomp, werd in een Boskoopse grootgrutter bewezen; net toen ik genoeg bij elkaar gespaard had (lees: mijn vrienden- en familiekring om plakkertjes had gezeurd), was het assortiment danig gekrompen. Gelukkig bleek mijn stress ongegrond want de bakjesvoorraad werd binnen enkele dagen weer aangevuld.
Maar als ik die dingen dan eenmaal in huis heb moet er ook iets mee gebeuren, anders kom ik ze alleen nog tegen als ze door ruimtegebrek uit het keukenkastje rollen. Ik gebruik voorraadbakjes vooral om mijn lunch in te vervoeren. Regelmatig snijd ik bij het avondeten wat extra sla en rauwkost, kook of roerbak wat meer groenten of bak bijvoorbeeld nog een volkorenpannenkoek. In het bakje deponeren, vacuümpomp erop en hatsikidee… het blijft vers tot de volgend dag! Hartige taarten zijn trouwens ook heerlijk om koud te eten, net als rijst of pasta, en groentenrestjes smaken goed als beleg op een volkorencracker. Op mijn werk heb ik standaard een flesje olijfolie en wat gebakken zaden en pitten staan om over mijn middagmaal te strooien. Kost weinig moeite en smaakt geweldig!
Gevarieerd lunchen hoeft dus echt niet heel moeilijk te zijn. Kook gewoon wat ruimer, dan geniet je dubbel. Met dank aan de voorraadbakjes en een vacuümpomp…
2016-09-09
Vakantie afterparty
Woensdagmiddag aan de Reeuwijkse Plassen; ik zit met vriendinnen onder een parasol en af en toe komen de kinderen zich als labradors uitschudden boven de handdoeken. Het leven is heerlijk als de zon schijnt.
Ik knap altijd erg op van een zonnetje, al word ik er wel wat lui van… Want tegen het einde van de middag komt de onvermijdelijke vraag: ‘wat eten we vanavond mam?’ Tsja, ik weet niet hoe het met anderen gesteld is, maar in een dergelijke setting ben ik ineens niet meer zo creatief, laat staan actief. Het is echter toch wel handig als er nog iets gegeten gaat worden, dus wat nu?
Eenstemmig werd door de kinderen zeer verrassend voor patat gekozen. Onder het mom: “het lijkt wel een vakantie-afterparty”, moest dat toch kunnen, nietwaar? Tuurlijk!
Maar ’s-avonds zat ik met een onbevredigd gevoel op de bank, want voor mij voelt zo’n vette hap toch niet echt als een maaltijd. Deze week heb ik het dus anders aangepakt. Extra pastasaus met grillgroenten gemaakt en ingevroren. Verder nog rijst gekookt, gebakken met gember, ui, knoflook, kruiden, sperziebonen, groene asperges en ook in de vriezer gestopt. Vóór vertrek naar zon, zand en gillende kinderen even kiezen: ga ik voor pasta of nasi vanavond? Bij thuiskomst nog hooguit pasta koken of de nasi opbakken en met je bord op schoot de avondzon in. Feestelijk hoor…
2016-08-19
Aanstekelijk eten
Het is al een paar dagen stil in Boskoop: de Scouting is op zomerkamp en dat is altijd duidelijk te merken. Want niet alleen een paar honderd kinderen en leiding verlaten ons dorp; veel van de ouders grijpen hun kans en daarmee is de jaarlijkse uittocht een feit.
Mijn man en ik waren naar de Veluwe getogen en genoten van een ‘welverdiend’ vijfgangenmenu in een volgeboekt restaurant. Ik houd niet van lege restaurants; dan heb ik spontaan geen trek meer. Maar etende/pratende mensen wekken mijn eetlust juist op. Gerinkel van bestek, obers met geurende borden… ik krijg er honger van! Al genietend ontstond de vraag hoe het met ons kaboutertje in het bos zou zijn en of ze wel goed en voldoende zou eten. Weg van huis; er zou vast niets van terechtkomen!
Toen verschenen op Facebook de eerste foto’s en logboeken. De zorgen waren voor niks geweest: uitsluitend eigenwijs lachende gezichten en verwijzingen naar “heerlijk eten… er werd een paar keer opgeschept”. Huh? Ze zijn op kamp toch?
Zo zie je maar: iemand zien eten werkt aanstekelijk. Wanneer je tafelgenoot lekker zit te smullen, krijg je eerder de neiging om ook aan het smikkelen te slaan. Als iedereen z’n volle bord wegschuift moet je van goed huize komen om toch van je maaltijd te kunnen genieten. Dus wil je voortaan je kind aan de prak: GENIET vooral zelf!
2016-08-15
Kleurenkracht
Wie Boskoop doorkruist kan er niet omheen: het is lente! Het zijn nu vooral de Rododendrons die de wereld kleuren en de komende maanden zal de kleurenpracht nog verder toenemen.
Ik word blij van al die vrolijke bomen. Wanneer ik een azaleahaag passeer gaan m’n mondhoeken al omhoog; de glimlach komt vanzelf. Kleuren prikkelen en tenzij je kleurenblind of chronisch chagrijnig bent, moet het wel iets met je doen.
Met voeding werkt het ook zo: zet mij een bord met witte asperges, aardappelen en botersaus voor en ik krijg associaties met een ziekenhuismaaltijd. Worden de bleke stengels en knollen op mijn bord echter opgeleukt met een diepgeel gepocheerd eitje en wat vers gesneden frisgroene peterselie, dan stijgt de smaakfactor zienderogen. Hoe komt dat?
Net als smaken hebben kleuren de neiging om te willen samenwerken. Ze maken dat je zin krijgt om te eten en de kans dat je geniet neemt toe. Daarnaast hebben de verschillende groenten ieder hun eigen taak en deze eigenschappen kun je gemakkelijk herkennen aan de kleuren ervan. Felgekleurde groenten en fruit bevatten bijvoorbeeld hoge doses antioxidanten. Groene bladgroenten en kool werken daarentegen weer reinigend, de grijs/bruin gekleurde paddenstoelen stimuleren het immuunsysteen en veel prehistorisch ogende knolgroenten hebben ontstekingsremmende eigenschappen!
Kleuren hebben en geven dus kracht en zo blijkt opnieuw dat een creatieve maaltijd meer is dan alleen een lust voor het oog…
2016-08-15
Dwarse Darmen
Vlak voor de vakantie openbaren de eerste verschijnselen zich: mijn darmen beginnen dwars te liggen. Op de dag van vertrek is de revolutie een feit: er wordt niet meer gepoept! Met een beetje geluk kan ik met moeite na een paar dagen voorzichtig iets produceren, maar meestal loop ik de eerste week met een opgezette buik op de camping rond. Heb ik voor niks al die maanden puffend door de wijk gerend om er een beetje acceptabel uit te zien in bikini….
Vakantieobstipatie lijkt een typische vrouwenkwaal te zijn. Een oorzaak hiervoor zou gezocht kunnen worden in inpakstress en het “niet kunnen” op een vreemde pot. Nu kun je de mantra ‘los laten, los laten’ projecteren op je dwarse darmen en hoofd, maar de ervaring heeft mij geleerd dat het zo helaas niet werkt. Ook karrenvrachten pruimen en andere supervezels willen bij mij niet baten: de boel blijft op slot.
Mijn hoop in bange dagen: het Groene Poeder! Het is een mengsel van senna, venkel en anijs dat stimulerend werkt op het spijsverteringssysteem, zonder de haast onvermijdelijke darmkrampen.
Iedere goed geütiliseerde natuurwinkel verkoopt het en een fijne bijkomstigheid is dat het prima te drinken is… (het is tenslotte vakantie). Dus na je welverdiende roseetje, voor het slapen even een
theelepeltje oplossen in lauw water, het glas heffen op je darmen en wegklokken die groene cocktail. Proost!
2016-08-15
Snoepvierdaagse
Boskopers doen vaak met overgave ergens aan mee. Of het nu om carnaval, de Sinterklaasintocht, Koningsdag of de avondvierdaagse gaat; er wordt massaal geparticipeerd. Waar sommige andere dorpen moeite hebben om voor de jaarlijkse wandelvierdaagse honderd man op de been te krijgen, lijkt in ons dorp aan de wandelstoet geen einde te komen.
Ook dit jaar was de opkomst weer ouderwets groot en op maandagavond 19.00 uur zette de horde zich in beweging richting Snijdelwijk. Wat mij, naast de kletsende ouders en ijverige belletje-lellers opviel, was de hoeveelheid malende kaken die mij op deze avonden passeerde. Elke avond leek de drang naar snoep verder toe te nemen en vormden monden vol spekkies en lolly’s het beeld van de wandeling. Nu begrijp ik kinderen wel; als het snoep in zulke grote hoeveelheden voor het grijpen ligt, of al vanuit huis in een rugzakje wordt meegegeven… dan moet dat natuurlijk gegeten worden!
Ik vraag mij af op welk moment een van oudsher sportief evenement is veranderd in een eetfestijn. Het blijft namelijk ook niet bij een doosje Smarties… nee hele puntzakken zoetwaren passeren de revue, met als uitsmijter het inhalen op donderdagavond. Onder het motto “er kan nog meer bij”, wordt met snoepkettingen de wet van de zwaartekracht getest op de nekjes van de jonge deelnemertjes. Belonen is belangrijk en leuk, maar zou minder snoep ook minder pret betekenen?
2016-08-15
Smaakverwarring
Onlangs gaf ik aan groep 3 en 4 van basisschool de Zevensprong een gastles over voeding. Als onderdeel van deze les kwamen de verschillende smaken aan de orde: zoet, zuur, bitter en zout. De
vijfde smaak ‘umami’ (hartig), liet ik om verwarring te voorkomen achterwege…de bekende smaken vormden al voldoende uitdaging.
Het bleek voor de kinderen nog een hele kluif om de smaken te proeven en van elkaar te onderscheiden. Zo werden zuur en bitter door elkaar gehaald (zelden trouwens zulke lachwekkende ‘vacuüm mondjes’ gezien) en was de smaak zoet torenhoog favoriet (verrassing!). Als antwoord op mijn afsluitende vraag of ze zouden willen dat alles een zoete smaak heeft, kwam een JAAAA die in Waddinxveen te horen was. Toen ik vervolgens vertelde dat dan de oude kaas, chips en patat ook zoet zouden smaken, werd het opvallend stil. Nee daar was eigenlijk niets aan!
Smaken kunnen niet zonder elkaar.. ze versterken elkaar zoals huilen en lachen. Haal de één weg en de kracht van de ander neemt af. De lekkerste gerechten zijn doorgaans ook een combinatie van verschillende smaken en door ze allemaal te gebruiken schud je je zintuigen wakker. Je ontwaakte smaakpapillen zorgen er vervolgens voor dat je (hopelijk) van je maaltijd geniet en als dit nog geen reden genoeg is om aan het combineren te slaan; genietend peuzelen bevordert je spijsvertering…
2016-08-15
IJsbegeerte
Met verwondering zag ik het gisteren aan: een lange rij voor onze lokale ijssalon… Staan we normaal gesproken zuchtend voor de kassa van de supermarkt te wachten… voor iets zoets staan we lachend in de file!
IJs prikkelt de zintuigen. Het is zoet, romig, zacht en bovendien hapt het lekker weg. IJs bevat veel suiker en dit is nogal verslavend, maar hoe werkt dat eigenlijk; dat verlangen naar suiker?
Wanneer we iets zoets eten sturen de smaakreceptoren op onze tong een signaal naar de hersenen. Hierdoor wordt vervolgens het ‘gelukshormoon’ dopamine aangemaakt, een stofje dat onze gemoedstoestand oppoetst. En omdat dit gevoel zo prettig is zeggen onze hersenen: “meer, meer,
meer…” en gaan we dus weer zoetigheid eten. Suiker stimuleert de aanmaak van dopamine meer dan elk ander voedingsmiddel. Het eten van broccoli mag dus nog zo gezond zijn; het levert niet de hunkering op zoals een moorkop dat doet (en bovendien oogt zo’n groene stronk minder feestelijk).
Toch is deze onhandige verslaving met wat volharding ook weer af te leren. Wanneer je je dagelijkse voeding geleidelijk aan minder zoet maakt, zal je verlangen ernaar ook veranderen. Na pakweg een week heb je eenvoudigweg minder de smaak van zoet nodig om je lekker te voelen.
En weet je dat het ijsje waar je dan op zondag voor in de rij staat, extra lekker zal smaken…!
2016-08-15
Kwakkelen
Ik denk dat we er niet omheen kunnen: de winter is minder goed gelukt dit jaar…
In plaats van ons te verrassen met mooie besneeuwde polders, heeft meneer Winter Boskoop opgezadeld met een volgelopen fietstunnel aan de Boezemlaan, omgestormde reclameborden bij de Lineausweg en uitgestelde hefbrugwerkzaamheden (zodat niemand meer wist wanneer we nou eigenlijk dat brugloze weekend konden verwachten). Net als we dolgelukkig de zon op de ramen zagen schijnen, werden we de dag erna verblijd met doorlopende miezerregen. Kortom: het kwakkelde nogal… net als de gezondheid.
Want het ontbreken van echt koud vriesweer heeft ook onvermijdelijk tot gevolg dat wij als mens niet meer zo sterk en fris in het vel zitten. Je lijf weet het ook niet meer: is het nou herfst, winter of lente? Om onze mooie lichaamsfunctie ‘weerstand’ goed te laten werken, is het voor je lichaam wel handig als het weet waar het aan toe is. En als wij het al niet weten…. Hoe moet je lichaam het dan snappen? Want waar moet het nou eigenlijk weerstand tegen bieden?
Een belangrijk deel van je weerstand wordt vanuit je darmen geregeld. Daar zitten een paar miljard bacteriën en die zijn als het ware de korps mariniers van je lichaam; zij proberen aanvallen van buitenaf met buikafweergeschut tegen te houden.
Deze ijverige soldaten vinden het echter wel fijn om hun werk energiek te kunnen doen en willen dus gevoed worden. Waarmee? Vezels! En laten die nou heel makkelijk te vinden zijn: in groenten, fruit, noten/zaden en volkoren granen om maar eens een voorbeeld te geven. Dan is het overigens wel belangrijk om de hele sinaasappel te eten en niet alleen het sap, want dan drink je slechts de vruchtensuiker en de vitaminen. Op zich lekker, maar zo jammer van die vezels die Jan Soldaat zo graag tot zich neemt. Dus: sinaasappels pellen en kauwen.
Daarnaast vallen er in ons bacteriënlegioen ook weleens slachtoffers. Dat is onvermijdelijk, want slechte bacteriën eten graag de goede op. De voorraad bacteriën moet dus weer aangevuld worden en deze vinden we bijvoorbeeld weer in zure (biologische) zuivel, zuurkool, Kefir en in
natuurlijke probiotica supplementen. Dus hoe raar het ook klinkt: de zere keel en snottebellen hou je het beste buiten de deur met een tevreden leger bacteriën in je buik. Laat de winter dan maar fijn kwakkelen… jij bent bewapend!
2016-08-15
Bierdetox
Boskoop en Carnaval: al heel wat jaren een vast gegeven rond de maand februari.
Kleurrijk… dat is het eerste wat in mij opkomt als ik aan de Boskoopse carnaval denk. En bier…. veel bier. Bier verstopt in sokken bij de deelnemers van de optocht, bier bij de toeschouwers van de optocht en bier op de goed bezochte feestavonden. Carnaval is onlosmakelijk met het ‘vloeibare goud’ verbonden.
De meesten die wel van een feestje houden zullen herkennen dat het daarna dan ook wel weer “even mooi is geweest”. Die rommelende darmen en het duffe hoofd; ze mogen ingeruild voor wat meer helderheid en het lijf mag weer gaan doen waar het voor bedoeld is, namelijk: ons gezond zien te houden. Dit lukt beter met organen die niet als een malle alcohol hoeven rond te pompen en af te voeren (om nog maar niet te spreken van de patatten en andere vette vulmiddelen). Kortom: het is reinigen geblazen… maar hoe dan?
Mijn advies: ga niet meteen ‘cold turkey’ alleen maar drie dagen water drinken, want dan snapt je arme lever er helemaal niets meer van en om nou te zeggen dat je van uitsluitend water nou zo vrolijk wordt… Beter is het om op licht verteerbaar eten over te gaan en je lichaam te voeden met fruit, groenten en volkoren granen (dan wel weer aangevuld met water, anders wordt het binnen zo’n droge boel). Nogal een switch wellicht voor degenen voor wie groenten gelijk staat tot knaagdierenvoedsel. Voor jullie de tip: smoothies! En dan niet die fijne gesuikerde versies die de supers ons proberen te verkopen, maar even de moeite nemen om te lezen of er ook echt alleen fruit en groente in zit. En een beetje citroensap voor de houdbaarheid. Als je hem zelf maakt ben je natuurlijk helemaal een held. Dus ’s ochtends en ’s middags een smoothie en ’s avonds een lichte prak. Je lijf zal gaan juichen…. en opgelucht ademhalen.
2016-08-15
Superhelden
Goede voornemens; een terugkerend fenomeen dat elk jaar in de eerste weken van januari ook in Boskoop weer leuke beelden oplevert: vanuit het Waterrijk komen (beginnende) hardlopers ons huis voorbij met neongekleurde kleding. Soms zijn de hoofden boven de outfits minstens zo fel gekleurd vanwege de inspanning die geleverd moet worden, maar er wordt moedig doorgezet. Ware superhelden!
Ik word er wel vrolijk van… al die bewegende sportkleding om me heen. Het is zo lekker menselijk. Tijdens de feestdagen hebben we voor het mooie toch weer méér naar binnen gewerkt dan goed voor ons is, dus moeten we dit kerstvet in januari weer kwijt zien te raken. Het liefst zo snel mogelijk.
Maar hoe pak je dit nou eigenlijk aan? De een duikt het internet op of koopt één van de vierennegentig dieetboeken bij de boekhandel. Beetje moeilijk kiezen vind ik zelf, maar op z’n minst heb je er een fijn tijdverdrijf mee te pakken. De ander gaat aan de maaltijdshakes; lekker makkelijk, want je hoeft er niet al te veel bij na te denken en ze zijn bij de lokale drogist in allerlei smaken en kleuren te krijgen. Top!
Over deze shakes is goed nagedacht. De blij gekleurde etiketten vragen erom om uit het schap getrokken te worden en alles zit er in.. zo ook lekker veel suiker (of zoetstoffen) en smaakaroma’s. Het is dus niet de kiwi die je op de verpakking van de drankjes ziet die je proeft maar de smaak van kiwi; het kiwi-aroma… en dat is heel iets anders vrees ik. Ik kan met verwondering kijken naar mensen die (naar het schijnt) met smaak een maaltijdshake naar binnen klokken. Er wordt niet gekauwd, dus komt het goedje zonder de nodige spijsverteringsenzymen je maag in geplonsd en na drie minuten ben je klaar met eten. Gezellig!
Wat dan wel? Het begint met logisch nadenken en komt in nagenoeg alle gezond-eten-boeken terug: stop met snaaien! Wat helpt daarbij? Niet in huis halen al die narigheid…
Om in de supermarkt toch niet in de verleiding te komen vermijdt je de middenpaden; daar liggen de snoepverleidingen namelijk op de loer. Wie rond etenstijd boodschappen doet zal het herkennen: de zakjes chips roepen naar je en dat pak stroopwafels sprong al bijna vanzelf je karretje in. Hard voorbij sjezen dus! (meteen goed voor je vetverbranding).
Dat je daarnaast je hoeveelheid groenten- en fruit omhoog moet schroeven en witte granen moet vervangen voor de volkoren varianten, is uiteraard net zo belangrijk.
Maar wie het gevaarlijke vet- en suikerbolwerk van de grootgrutters weet te vermijden, is wat mij betreft een minstens zo waarlijke SUPER(markt)HELD….
2016-08-15
Boterhamproppen
Steeds meer scholen in Boskoop voeren het continurooster in. Naar mijn smaak een mooie ontwikkeling, maar wanneer ik rondvraag doe over de indeling van de lunchtijd, kom ik tot een schokkende conclusie: kinderen krijgen tegenwoordig nauwelijks nog tijd om rustig hun boterham op te eten! In veel gevallen is een kwartier de regel… daarna wordt de hele klas naar buiten gebonjourd om nog even wat frisse lucht te tanken.
Nu heb ik op dat laatste uiteraard weinig aan te merken. Frisse lucht en zonlicht: onmisbaar voor de mens.
Echter, het kwartiertje waarin ons kroost hun met zorg klaargemaakte bammetjes moeten zien weg te werken vind ik ronduit schokkend. Juist in deze tijd, waarin het belang van “verantwoord eten” hoog in het vaandel staat, vragen wij onze kinderen om te gaan “boterhamproppen”. Verantwoord eten… wat een term. En wat houdt het eigenlijk in? Naast gezonde voeding, wat in het geheel belangrijk genoemd kan worden, is het goed kauwen minstens zo belangrijk. Waarom? Omdat we daarmee onze maag en darmen een handje helpen, zodat zij geen hompen brood meer hoeven fijn te maken. Daar wordt ons lijf namelijk nogal moe van en duiken we geheid na het eten de middagdip in.
Zo’n pakweg 30 jaar geleden hadden de Boskoopse kwekers het een stuk beter voor elkaar. Zij kwamen tussen de middag op de fiets naar huis gesneld om daar op het gemakje een warme prak op te peuzelen. Daarna kreeg het vermoeide lijf op de bank even tijd om tot rust te komen, want een middagdutje was in die tijd heel normaal. Om jaloers op te worden, nietwaar?
Wij leren onze kinderen nu om eigenlijk geen beleving te hebben bij het eten. Eten is vullen geworden…. Je hoeft er niet persé van te genieten, als het je buik maar vult. Op deze manier creëren we een generatie die eten als noodzakelijkheid gaat zien, in plaats van een moment van gezelligheid en smakelijkheid. Mijn pleidooi: plak een extra kwartiertje eet-gezelligheid aan de lunchpauze en leer daarmee onze kinderen weer genieten!
2016-08-15
Vleesloos: kansloos?
Deze week kwam ineens het bericht: vlees eten is schadelijk voor de gezondheid en kan zelfs kanker veroorzaken. Een pakkende kop met een schokkende boodschap… en dus een slimme zet van de nationale media. Maar is daarmee het bericht dan ook minder geloofwaardig? Met andere woorden: wat mag je ervan geloven?
Vlees; lekker hoor… althans voor de carnivoren onder ons. Het is sappig, bevat natuurlijke smaakversterkers, ruikt (meestal) lekker en is niet bijster moeilijk klaar te maken. Maar ik zal eerlijk zijn: deze eigenschappen durf ik alleen maar met volle overtuiging toe te dichten aan biologisch vlees. De hamlappen en plofkippen uit onze bio-industrie durf ik met de beste wil van de wereld niet sappig te noemen.
Om terug te komen op de ‘perswaarschuwing’ van deze week: is het schadelijk? Een woordvoerder van de vleesverwerkingsindustrie vindt van niet (hoe komt het toch dat ik daar niet van op kijk?). Het voedingscentrum wacht de onderzoeksresultaten af en zullen hun immer hippe schijf-van-vijf hierop aanpassen.
Waar wordt nou eigenlijk voor gewaarschuwd? Bewerkt vlees. Mooie term vind ik zelf en ik ben blij dat ik weet wat het inhoudt: nu jij nog! Het is eigenlijk al het vlees waar iets mee gebeurd is. Dus roken, zouten en het toevoegen van middelen om je boterhamworst zo lang mogelijk aantrekkelijk te houden. Want een plakje dat natuurlijkerwijs na een paar dagen van kleur verandert… dat verkoopt niet lekker. Waar niet over gesproken wordt zijn de smaakstoffen die aan vlees kunnen zijn toegevoegd. Denk dan aan vleeswaren, worsten, boomstammetjes, schnitzels, etc… Daarnaast krijgt het vee uit de bio-industrie voor de zekerheid maar vast antibiotica toegediend, is het de bedoeling dat ze een beetje rap uit hun velletje knappen (dus stoppen we er groeibevorderaars in) en eten ze het grootste deel van het jaar voer waar ze uit vrije wil zelf nooit voor zouden kiezen: soja en restproducten uit onze voedingsindustrie. Ik weet niet wat jij denkt maar ik heb het idee dat een koe toch liever een mals grassprietje tussen zijn kaken wil: waar heeft ie anders die vier magen voor nodig?
Oké: vlees uit de bio-industrie kan dus nogal wat ‘zooi’ bevatten. Maar tante Sjaan van eenentachtig heeft nooit anders gegeten en die staat nog fier overeind achter haar rollator, hoe zit dat dan? Diezelfde Tante Sjaan heeft echter in haar frisse jonge jaren nog best fatsoenlijk vlees gegeten en kreeg in die tijd nog genoeg vitaminen uit haar groenten en fruit. Pas toen tante haar tienerjaren achter zich liet begon men langzaamaan ons vee als fabriek te behandelen. Tante Sjaan heeft dus nog best een goede start gehad, maar een ieder van ons die al zijn of haar hele leven ‘regulier’ vlees eet (dus geen biologisch vlees) heeft zonder twijfel inmiddels al flink wat gifstoffen in het lijf opgeslagen. Ik hoef denk ik niet uit te leggen dat gifstoffen niet veel goeds met ons lijf in petto hebben. Klinkt niet gezellig hè: gif in je lichaam. Sorry: ik kan het niet mooier maken.
Heb ik ook nog iets vrolijks te melden: jazeker! Je kunt die gifstoffen ook weer je lichaam uit jagen. Kost je wat discipline en heel veel gezond gedoe, maar dan heb je in elk geval het grootste deel van de rotzakjes je lichaam uitgewerkt.
En dan? Minder (of geen) vlees eten en als je het eet… lekker biologische lapjes halen!
2016-08-15
De Boze Buik
Er is de laatste tijd van alles te lezen over onze darmen; de pre- en probiotica vliegen je om de oren en je krijgt zo langzamerhand de indruk dat je om zal vallen als je niet dagelijks pillen vol vezels en bacteriën tot je neemt.
Praten over je darmen… dat is een beetje gek… en intiem vooral. Je gaat niet aan de buurvrouw vertellen hoe de boel nu toch weer aan het rommelen was vanmorgen en al helemaal niet wat er tien minuten geleden in de wc pot lag.
Hoeft ook niet hoor; vooral niet met de buurvrouw…
Maar, hoe vaak geef je even aandacht aan je buik en luister je naar de signalen die het geeft? Leg je wel eens het verband tussen een boze buik en de maaltijd die je je lichaam enkele uren daarvoor cadeau hebt gedaan?
Als er één ding is dat mij tijdens mijn studie al snel duidelijk was; hoe je je voelt wordt voor een belangrijk deel bepaald in je darmen, zelfs je humeur. Omdat ik niet snel geneigd ben om iets zomaar voor waarheid aan te nemen heb ik de proef op de som genomen; ik voegde aan mijn doorgaans vooral gezonde eetpatroon wat ‘foute’ voedingsmiddelen toe. Zo knabbelde ik voor het eerst in lange tijd weer eens op een kaasbroodje, werkte ik een slaatje uit de supermarkt naar binnen en dronk ik sapjes met toegevoegde suikers. Ik wil jullie de plastische details van mijn toiletbezoeken besparen, maar laat ik het zo formuleren: gelukkig hebben we een wc raampje! Mijn gezin had echter meer te lijden onder mijn ’stralende’ humeur. Van een tamelijk energiek persoon werd ik hangerig, snauwerig en neerslachtig. Pas toen ik weer terugkeerde naar mijn vertrouwde eetpatroon kreeg ik weer het gevoel vat op mijn lijf en hoofd te krijgen.
De darmen… ze hebben een hotline met de hersenen. Maak je je buik boos, dan wordt je hoofd dat ook. Het is dus een goed idee om lief voor je buik te zijn en haar te verleiden met eten waar ze blij van wordt, met (jawel daar zijn ze) pre- en probiotica!
Wat is het verschil? Probiotica zijn die o zo belangrijke darmbacteriën; die beestjes die je immuunsysteem alle kanten op kunnen sturen. Prebiotica zijn het all-in-buffet van deze bacteriën; de voedingsvezels.
Je kunt er voor kiezen om de bacteriën en vezels middels pillen je buik in te sturen, mijn voorkeur heeft het om dit via het bijna oneindige scala aan voedingsmiddelen te doen. Ze lachen je toe vanuit de groente- zuivel- en granenschappen… dus waarom een ongezellige tablet met water wegspoelen? Maar hé, dat is uiteraard een persoonlijke opvatting!
Ondertussen: wees een beetje aardig voor je buik!
2016-08-15
Beweegredenen
Zondagochtend half elf; de regen slaat tegen de ramen. Met een blik op mijn hardloopschoenen besluit ik dat het geen weer is om hard te lopen. Even later begint de zon te schijnen; weg excuus…
Dus daar ga ik dan: ik zet de ene been voor de andere. Deed ik daar nou zo moeilijk over? Want na de eerste honderd meter voel ik hoe lekker het is om te sporten. Endorfine, een soort drug die bij sporten vrijkomt, maakt me ronduit gelukkig. Ik loop richting het Gouwebos. Niet bepaald een oerbos, maar wel een fraaie verzameling bomen. Ik luister naar een concert van zingende vogels, want geloof me, daarvan heeft ons Boskoopse bos er veel!
Gepaard met het genieten gaat een gevoel van trots. Trots dat ik de warme huiskamer heb verlaten om letterlijk in beweging te komen. Want ik weet dat het goed voor me is en dat voel ik ook. Ja het is vermoeiend en in mijn geval ook geen fraai plaatje als ik hijgend voorthobbel, maar mijn lichaam komt tot leven! Mijn hoofd ook trouwens want ik kom op de leukste ideeën tijdens het hardlopen.
Ik neem mezelf voor om dit gevoel te onthouden. Zodat ik de volgende keer dat ik excuses bedenk weer weet waar ik het voor doe: een hoofd vol mooie gedachten en een juichend lijf… hoe gezond is dat!